Cha Puskin là Xécgâylvôvích Puskin, một người có học thức và yêu thơ văn đến say mê. Ngay từ khi còn nhỏ Puskin đã được tiếp xúc với thơ, văn qua giọng đọc hết sức truyền cảm của cha.
Chú của Puskin là Vaxililvôvích Puskin, một nhà thơ có tiếng thời đó. Chú cũng là người đầu tiên phát hiện ra tài năng thi ca của Puskin và dẫn dắt Puskin vào thế giới thi ca.
Bên cạnh sự ảnh hưởng của cha, chú, Puskin còn sớm được tiếp xúc với không khí văn học.
Trong nhà Puskin có một thư viện lớn gồm rất nhiều sách văn học từ cổ tới kim. Từ nhỏ Puskin đã say mê đọc sách để học tập những điều tốt đẹp của nền văn học sớm phát triển và có nhiều thành tựu rực rỡ của thế giới.
Không những vậy, Puskin còn được tiếp xúc với các nhà văn lớn đương thời như Caramdin, Giucốpki, Bachiuscốp...qua những buổi đàm đạo văn chương tại phòng khách của gia đình. Chính vì vậy, mà dần dần Puskin được thâm nhập vào thế giới thi ca. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến quá trình sáng tác của Puskin.
Văn học dân gia từ bao đời nay vẫn luôn là dòng sữa ngọt lành nuôi dưỡng tâm hồn nghệ sĩ. Đối với Puskin cũng vậy, ngay từ nhỏ Puskin đã được tiếp cận với nguồn văn học dân gian qua bà ngoại, nhũ mẫu và lão bộc.
Bà ngoại Maria Alêcxâyepna đã cung cấp cho Puskin những câu chuyện dân gian Nga đầy thú vị. Không những vậy, bà còn dạy tiếng Nga cho Puskin. Qua những câu chuyện bà kể, những bài học bà dạy Puskin đã khám ra ra một thế giới mới lạ xung quanh mình. Puskin đã ghi lại trong nhật ký của mình:
"Nếu như không có bà, tôi sẽ không biết tiếng rì rào của ngọn cây như thế nào? Tiếng con chim hót ra sao? Người nông nô nói với nhau điều gì?"
Nhờ có bà ngoại, Puskin đã hiểu về những người nông nô của mình. Ông hiểu rằng, trong thời đại mình đang sống mọi cái đều thuộc về giai cấp địa chủ. Những ngưòi nông nô chỉ là những người thấp cổ bé họng trước giai cấp thống trị. Họ luôn chịu cảnh áp bức bất công bị tước đi quyền bình đẳng của mình khi xã hội có sự phân chia giai cấp.
Như vậy, có thể nói, vốn tiếng Nga được bà ngoại dạy đã giúp Puskin hiểu rõ và quan tâm hơn đến những người nông nô, đến đời sống của họ về cả vật chất lẫn tinh thần. Điều này, sau này đã giúp Puskin rất nhiều trong việc tìm hiểu, khám phá hiện thực xã hội Nga trong những năm đầu thế kỷ XIX và phản ánh nó vào trong tác phẩm của mình.
Nhũ mẫu Arina Rôđianôpna, người chăm sóc Puskin từ khi còn nằm trong nôi, người đã đem lại sự phong phú trong tâm hồn nhà thơ bằng những câu chuyện kể đầy sáng tạo. Mỗi câu chuyện dân gian ấy như "một bài thơ" tác động đến Puskin, khơi dậy những tình cảm đẹp đẽ trong tâm hồn nhà thơ, giúp cho Puskin hiểu được mối quan hệ thân thiết, gắn bó giữa con người với con người. Vì vậy mà giữa nhũ mẫu và nhà thơ không còn là mối quan hệ giữa đấy tớ và chủ nhà nữa mà trở thành mối quan hệ mẹ con ruột thịt. Sau này khi trưởng thành rồi Puskin vẫn luôn kính trọng và biết ơn người mẹ hiền ấy. Điều đó được ông ghi lại:
"Cảm ơn nhũ mẫu - người mẹ nuôi dưỡng, người mẹ tinh thần của con - người đã khơi dậy nguồn sáng tạo, người đã dậy con biết cách sáng tạo văn học dân gian Nga như thế nào" (Nhật ký dẫn theo lịch sử văn học Nga)
Nếu như bà ngoại, nhũ mẫu là người mang đến cho Puskin nguồn văn học dân gian Nga, thì lão bộc Nikita Timôphaêvích Cơdơlốp đã cung cấp cho Puskin những kiến thức lịch sử xa xưa của nước Nga, về phong tục tập quán của nhân dân Nga.
Qua những buổi dạo chơi trong vườn hoa dọc theo đường phố, ngắm nhìn các phong cảnh đẹp, các di tích lịch sử, đền đài, cung điện Kremli, Puskin đã hiểu thêm về đất nước con người và trong đầu óc trẻ thơ của ông ngày đó đã nảy ra sự so sánh giữa truyền thống tốt đẹp, khát vọng tự do của nhân dân Nga với cái địa vị nông nô của họ. Điều này đã in đậm dấu ấn trong Puskin để sau này được chuyển thành sự thông cảm, xót thương đối với những con người bị áp bức.
Có thể nói, bà ngoại, nhũ mẫu, lão bộc chính là nhịp cầu nối liền nhà thơ với nhân dân, đưa nhà thơ đến với tâm hồn Nga và ngôn ngữ Nga kỳ diệu, và đó chính là cơ sở cội nguồn cảm hứng cho Puskin trong suốt cuộc đời sáng tác của ông.
Một điều quan trọng nữa quyết định đến việc hình thành tài năng thi ca của Puskin chính là bản thân nhà thơ.
Ngay từ nhỏ Puskin đã tỏ ra là người có năng khiếu thơ ca bẩm sinh, cứ "xuất khẩu" là "thành thơ". Càng lớn Puskin càng tỏ ra là người có trí tuệ sinh động, sáng suốt, có óc quan sát tinh tế tuyệt vời.
Có thể nói điều kiện gia đình, không khí văn chương, năng khiếu thơ ca bẩm sinh đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành, phát triển của thiên tài A.X Puskin.