Chủ nhiệm đề tài: Củ nhân Lê Chí Thanh
Đơn vị thực hiện: Hội bảo tồn dân ca các dân tộc tỉnh Cao Bằng
Thời gian thực hiện: 2013 – 2015
Lĩnh vực nghiên cứu: Khoa học xã hội và nhân văn cấp tỉnh

I. Đặt vấn đề:
Dân ca dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao Cao Bằng đã góp phần quan trọng làm nên kho báu văn hóa dân gian (VHDG) của tỉnh dày tầng đậm đà bản sắc. Tuy nhiên, trong bối cảnh nước ta đang phát triển nền kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế cùng với sự bùng nổ của các cuộc cách mạng thông tin toàn cầu; bên cạnh các yếu tố thuận lợi tạo sự phát triển, mặt trái của nó đang từng ngày tác động, xói mòn văn hóa truyền thống, nguy cơ mai một dân ca các dân tộc là không thể tránh khỏi. Trong khi các nghệ nhân, những người hiểu biết về văn hóa dân gian, nhất là dân ca các dân tộc thiểu số ít người rẻo cao ngày càng ít. Từ quan điểm lý luận và thực tiễn trên, Hội bảo tồn dân ca các dân tộc tỉnh Cao Bằng đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu, đề xuất giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị dân ca dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao tỉnh Cao Bằng” nhằm đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của thực tế khách quan trong xu thế hội nhập ngày nay.
II. Mục tiêu
- Đánh giá đúng thực trạng dân ca các dân tộc: Tày, Nùng, Mông, Dao tỉnh Cao Bằng, từ đó đề xuất các giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị dân ca các dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao.

III. Kết quả nghiên cứu
- Đề tài đã đánh giá được thực trạng các loại hình dân ca của các dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao cần được bảo tồn và phát huy. Đồng thời, xác định rõ sự phân bố dân ca trên địa bàn toàn tỉnh. Tổng hợp lại, dân ca Tày có 35 làn điệu như: Then miền Tây có 5 làn điệu, Then miền Tây có 7 làn điệu, về lượn có 4 làn điệu, trong tang lễ người tày có 12 làn điệu; dân tộc Nùng về văn hóa dân gian phong phú về nội dung, đa dạng về thể loại, có các thể loại: Lượn nàng ới, lượn Slam khót, hát ru, hèo phun, đồng dao, sấu pán,… Dân tộc Mông có các làn điệu hát tự tình Pè lù, cứ xìa, làn điệu thán ca, hát ru dè không, làn điệu Hu pì, hát đồng dao; Dân ca dân tộc Dao chia thành 2 loại: loại phục vụ trong đời sống thường ngày gồm các làn điệu: Páo dung, cóng dung, tồ dung, cóng phây và loại phục vụ trong các nghi lễ tín ngưỡng có các làn điệu: Là miênz ( làn điệu đọc kinh khi nhảy), khuýn miếnz trong các lễ Chấu hòn, Chấu wuồn, Quá tang, Chấu đàng, Tẩu sai.
Qua điều tra, đã lập được danh sách nghệ nhân dân ca các dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao với danh tính cụ thể rõ ràng. Trên cơ sở đó, đề tài đã tập trung đánh giá khái quát thực trạng dân ca các dân tộc và nêu bật được nguyên nhân khách quan, chủ quan của sự mai một dân ca.
- Đề xuất ra 10 nhóm giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị dân ca các dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao: Nhóm giải pháp về nhận thức tư tưởng; về khoa học, chuyên môn, nghiệp vụ; về Văn học – Nghệ thuật; xây dựng môi trường dung dưỡng, phát triển dân ca; đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa; kinh tế - xã hội; tổ chức, cán bộ; về cơ chế, chính sách; chỉ dạo, điều hành, tổ chức thực hiện; xã hội hóa các hoạt động văn hóa với dân ca. Toàn bộ các giải pháp đều có tính khả thi cao, nhằm khai thác tốt nhất các nguồn lực, đảm bảo cho việc tổ chức triển khai thực hiện thành công.
IV. Kinh phí thực hiện
Tổng kinh phí thực hiện 450 triệu đồng từ nguồn ngân sách sự nghiệp khoa học

V. Kết luận và kiến nghị
Kết luận: Đây là đề tài mang tính quản lý nhà nước, kế theo sẽ được tiếp tục triển khai bởi các đề án, dự án cụ thể chuyên sâu mang lại lợi ích thiết thực phục vụ đời sống tinh thần cho nhân dân và nâng cao khả năng bảo tồn, phát huy giá trị dân ca
Đề nghị các Sở, Ngành liên quan làm căn cứ để xây dựng kế hoạch phát triển ngành, xây dựng kế hoạch tổ chức, thực hiện; có kiểm điểm đánh giá hằng năm; Chỉ đạo xây dựng và thực hiện dự án truyền dạy dân ca trên địa bàn toàn tỉnh; Tập trung nhiệ vụ xây dựng nông thôn mới, tạo môi trường văn hóa lành mạnh và không gian cho dân ca sinh tồn, phát triển.