Chủ nhiệm đề tài: PGS.TS. Hồ Thị Lam Trà

Đơn vị chủ trì: Học viện Nông nghiệp Việt Nam

Thời gian thực hiện đề tài: 2018- 2020

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Cao Bằng là một tỉnh biên giới phía Bắc, để phát triển kinh tế thì nhu cầu về quỹ đất phục vụ xây dựng cơ sở hạ tầng ngày càng tăng. Tỉnh cần phải có quỹ đất dự phòng để cung ứng và tham gia vào thị trường, bình ổn thị trường bất động sản, vừa hạn chế những cơn sốt đột biến về đất đai, vừa chống đầu cơ đất đai một cách hiệu quả. Bên cạnh đó nhu cầu sử dụng đất “sạch” của các Nhà đầu tư ngày càng lớn.

Quy hoạch sử dụng đất của tỉnh đến năm 2020 đã được phê duyêt. Thực tế công tác tạo quỹ đất của tỉnh hiện còn nhiều khó khăn, vướng mắc như hoạt động của các tổ chức có chức năng tạo quỹ đất chưa đạt hiệu quả như mong đợi, chính sách bồi thường giữa các dự án thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất và dự án không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đã phát sinh nhiều bất cập. Nguồn vốn phục vụ cho công tác tạo quỹ đất còn hạn chế và chưa rõ ràng…vì vậy, Học viện Nông nghiệp Việt Nam thực hiện đề tài “Nghiên cứu thực trạng và đề xuất một số giải pháp tạo quỹ đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Cao Bằng”.

II. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI

Nghiên cứu thực trạng, các yếu tố ảnh hưởng, nhu cầu và khả năng tạo quỹ đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Cao Bằng;

Xây dựng cơ sở dữ liệu của công tác quản lý quỹ đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Cao Bằng;

Đề xuất các giải pháp chính sách, tổ chức thực hiện với các cấp, các ngành cho công tác tạo quỹ đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Cao Bằng.

III. KẾT QUẢ THỰC HIỆN

Tổng diện tích tự nhiên toàn tỉnh Cao Bằng là 670.026 ha. Trong đó: Nhóm đất nông nghiệp là 618.466 ha, chiếm 92,30% tổng diện tích đất tự nhiên toàn tỉnh; Nhóm đất phi nông nghiệp là 29.870 ha, chiếm 4,46% tổng diện tích đất tự nhiên toàn tỉnh; Nhóm đất chưa sử dụng là 21.690 ha, chiếm 3,24% tổng diện tích đất tự nhiên toàn tỉnh. Phương án quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất 5 năm kỳ đầu (2011-2015) tỉnh Cao Bằng và Điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, và kế hoạch sử dụng đất 5 năm kỳ cuối (2016-2020) tỉnh Cao Bằng là cơ sở để tỉnh Cao Bằng triển khai công tác tạo quỹ đất.

Tạo quỹ đất là một trong những công việc quan trọng khi thực hiện các dự án đầu tư. Đây cũng là vấn đề nhậy cảm, đặc biệt đối với hình thức Nhà nước thu hồi đất vì nó ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực, đời sống xã hội của người sử dụng đất, do đó, công tác tạo quỹ đất luôn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Tuy nhiên, trong giai đoạn vừa qua, tỉnh Cao Bằng đã có nhiều cố gắng, nỗ lực nên công tác này đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Cao Bằng. 

Để đáp ứng các mục tiêu kinh tế - xã hội giai đoạn 2011-2017, toàn tỉnh tiến hành thu hồi 1.914,399 ha, liên quan đến 12.705 hộ gia đình và tổ chức. Trong đó, diện tích đã hoàn thành công tác thu hồi là 1.060,016 ha, đạt 55,37% kế hoạch. Diện tích chưa hoàn thành thu hồi là 854,383 ha chiếm 44,63% diện tích cần thu hồi. Có 7 huyện hoàn thành công tác thu hồi đất theo kế hoạch sử dụng đất: Bảo Lạc, Bảo Lâm, Hạ Lang, Thạch An, Thông Nông, Trà Lĩnh và Trùng Khánh. Thành phố Cao Bằng có tổng diện tích cần thu hồi theo kế hoạch là lớn nhất (991,085 ha) chiếm 51,77% tổng diện tích cần thu hồi trong toàn tỉnh, tuy nhiên đến nay diện tích chưa hoàn thành công tác thu hồi cũng còn lớn nhất (759,631 ha), chiếm 88,91% tổng diện tích chưa hoàn thành công tác thu hồi của toàn tỉnh.

Do vậy trong giai đoạn 2020-2025 công tác tạo quỹ đất của tỉnh Cao Bằng cần đạt được mục tiêu: Sử dụng quỹ phát triển đất một cách hiệu quả để chủ động tạo lập quỹ đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, làm chủ được nguồn cung, điều tiết thị trường bất động sản sẵn sàng để đấu giá/đấu thầu quyền sử dụng đất cho các công trình dự án theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác tạo quỹ đất của tỉnh Cao Bằng: Giải pháp về chính sách; Giải pháp về tài chính như, về giá đất, bảo đảm vốn để phát triển đất theo dự án đã được phê duyệt; Giải pháp về quy hoạch; Đầu tư phát triển hạ tầng theo quy hoạch và cung đất cho nhu cầu kinh tế-xã hội; Tăng cường hoạt động của Trung tâm phát triển quỹ đất; Xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ công tác tạo quỹ đất của tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2020-2025.

Một số giải pháp để tăng cường công tác tạo quỹ đất của tỉnh Cao Bằng trong thời gian tới: xác định giá đất phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế-xã hội với từng trường hợp cụ thế; bảo đảm vốn cho các dự án đã được phê duyệt; xây dựng quy hoạch tổng thể và quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2020-2030; Đầu tư phát triển hạ tầng theo quy hoạch và cung đất cho nhu cầu kinh tế - xã hội; Khai thác giá trị tăng thêm của đất sau khi đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng; Tổ chức quản lý mục đích sử dụng đất theo qui hoạch, quản lý và phát triển quỹ đất dự trữ... đã được đưa ra nhằm tăng cường công tác tạo quỹ đất cho tình Cao Bằng trong thời gian tới. Góp phần bổ sung thêm cơ sở lý luận và thực tiễn về tạo quỹ đất phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh Cao Bằng, cũng như các địa phương khác có điều kiện tương tự.