Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ tỉnh Cao Bằng đưa khoa học đến với người dân
13/06/2016
Lượt xem: 12
Đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ KH-CN vào các lĩnh vực của đời sống xã hội; phát triển các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ sinh học, tạo giống mới có năng suất, chất lượng trong sản xuất nông - lâm nghiệp, cung ứng cho nông dân trong tỉnh đưa vào sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần giảm nghèo cho khu vực nông thôn là những nhiệm vụ trọng tâm trong những năm qua của Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ tỉnh Cao Bằng (Trung tâm) nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn về lĩnh vực tổ chức, thực hiện ứng dụng, chuyển giao các thành tựu KH-CN vào sản xuất và đời sống xã hội của địa phương.
Trong công tác nghiên cứu, thực hiện các đề tài, dự án KHCN, Trung tâm đã xây dựng các nhiệm vụ khoa học bám sát với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh, Nghị quyết số 32/2015/NQ-HĐND ngày 10/12/2015 của Hội đồng nhân dân tỉnh về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016 và Nghị quyết của cấp trên, trên cơ sở những vấn đề cấp thiết của từng địa phương. Trong đó, trọng tâm các nhiệm vụ khoa học là ứng dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất và đời sống, góp phần phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh. Thông qua quá trình triển khai các đề tài, dự án đã đào tạo được đội ngũ cán bộ kỹ thuật, nâng cao được trình độ chuyên môn, kinh nghiệm và được tiếp nhận nhiều quy trình công nghệ mới…
Công tác triển khai thực hiện các đề tài như“Nghiên cứu bảo tồn giống lúa Nếp Hương và Pì Pất Cao Bằng” đã giúp cho bà con nông dân xã Vĩnh Quang, Hòa An và xã Xuân Trường, Bảo lạc phục tráng, bảo tồn được hai giống lúa nếp đặc sản nổi tiếng của Cao Bằng. Dự án "Xây dựng mô hình ứng dụng tiến bộ công nghệ trồng và chế biến cây Giảo cổ lam tỉnh Cao Bằng thành hàng hóa" đã góp phần bảo tồn được một loại cây dược liệu quý và tạo ra sản phẩm trà Giảo cổ lam Cao Bằng, góp phần khai thác có hiệu quả tiềm năng lợi thế trên địa bàn tỉnh. Đề tài "Nghiên cứu trồng thử nghiệm cây ba kích dưới tán rừng tại Cao Bằng", qua theo dõi kiểm tra cho thấy cây ba kích đang phát triển tốt, thành công của đề tài sẽ góp phần bảo tồn và làm giàu thêm quỹ gen cây dược liệu trên địa bàn tỉnh.
Triển khai thực hiện có hiệu quả dự án cấp Nhà nước thuộc chương trình Nông thôn miền núi (NTMN). Theo chương trình hợp tác, giao nhiệm vụ giữa Văn phòng chương trình NTMN và Trung tâm về việc thực hiện dự án "Ứng dụng khoa học và công nghệ trồng một số cây ăn quả năng suất, chất lượng cao trên địa bàn xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng" thuộc Chương trình "Hỗ trợ ứng dụng và chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội NTMN giai đoạn 2011 - 2015". Dự án được bắt đầu triển khai từ tháng 4/2014 đến hết tháng 3/2016, kết quả các mô hình trồng cây ăn quả đều sinh trưởng phát triển tốt, hoàn thành mục tiêu và chương trình đã đề ra. Trong tháng 3/2016, dự án được Hội đồng Khoa học và Công nghệ cấp tỉnh nghiệm thu, kết quả đánh giá đạt loại xuất sắc.
Trong công tác khảo nghiệm và định hướng ứng dụng các sản phẩm khoa học nông nghiệp như cung ứng chế phẩm Emic để phục vụ ủ phân hữu cơ vi sinh cho bà con nông dân; thực hiện triển khai mô hình nuôi giun Quế và ứng dụng nhân rộng mô hình, hướng dẫn cho nông dân về kỹ thuật nuôi giun Quế.
Hàng năm, đơn vị phối hợp với Trung tâm giới thiệu việc làm tỉnh,Trung tâm dạy nghề các huyện tổ chức và triển khai các lớp dạy nghề cho nông dân như ủ phân hữu cơ vi sinh và nuôi giun quế tại các xã huyện Trùng Khánh, huyện Hòa An; chuyển giao công nghệ thực hiện các mô hình trồng cây, sản xuất nấm rơm... theo hướng sản xuất hàng hóa, góp phần tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho bà con nông dân...
Nhân rộng mô hình đưa chế phẩm EMIC vào chế biến phụ phẩm nông nghiệp làm phân hữu cơ sinh học, Trung tâm đã tổ chức nhiều lớp tập huấn hướng dẫn kỹ thuật sử dụng chế phẩm EMIC xử lý rác thải nông nghiệp tại một số huyện trên địa bàn tỉnh. Qua triển khai thực hiện mô hình đã làm thay đổi nhận thức của người dân về việc xử lý rác thải, phế thải từ nông nghiệp như rơm, rạ…, trước đây người dân thường đốt rơm rạ sau mỗi vụ thu hoạch, gây ô nhiễm môi trường. Từ khi người dân biết sử dụng chế phẩm EMIC để xử lý rơm rạ, phân gia súc, gia cầm… đã tạo ra nguồn phân bón vi sinh có chất lượng, nhiều đạm, giàu chất dinh dưỡng để bón cho cây trồng, giảm chi phí trong sản xuất.
Những năm gần đây, một số giống lúa như Tam nông, Nếp xuân, Đoàn kết đã được sử dụng lâu năm nên dần thoái hoá, không còn giữ được những đặc tính ưu việt như ban đầu, năng suất, chất lượng gạo, sản lượng giảm dần, sức chống chịu sâu bệnh kém…, từ thực tế đó Trung tâm đã tiến hành chọn lọc các giống lúa trên. Qua chọn lọc đã cung cấp cho bà con nông dân những giống sạch, không lẫn tạp, được bà con nông dân tin dùng.
Nhằm giúp bà con nông dân trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đặc biệt là trong vụ đông, Trung tâm đã triển khai thực hiện mô hình trồng khoai tây vụ động tại huyện Hòa An và huyện Thông Nông với diện tích 40 ha. Trong quá trình triển khai thực hiện cán bộ Trung tâm đã trực tiếp hướng dẫn kỹ thuật về trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch cho cây khoai tây, qua đó người nông dân đã biết áp dụng kỹ thuật vào sản xuất. Trước trên địa bàn huyện đã có phong trào trồng cây khoai tây vào vụ đông, nhưng do chưa nắm được kỹ thuật, hơn nữa giống khoai tây người dân đang sử dụng đã thoái hoá, năng suất giảm, mặt khác chất lượng lại không đáp ứng được nhu cầu thị trường… vì vậy, mô hình trồng khoai tây vụ đông đã được đông đảo bà con nông dân đồng tình hưởng ứng.
Các mô hình ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản suất được triển khai đã mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi tại địa phương. Tuy nhiên trong quá trình triển khai thực hiện mô hình còn gặp một số khó khăn như: Đa số người dân có tập quán sản xuất theo phương thức cũ, chưa mạnh dạn áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, vì vậy để các mô hình được triển khai đạt hiệu quả cao cần có sự quan tâm tạo điều kiện của chính quyền địa phương trong việc tuyên truyền, vận động người dân thay đổi tập quán canh tác, đưa các giống cây, con mới áp dụng vào sản xuất… qua đó nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, góp phần xóa đói giảm nghèo bền vững.
Do đó, để tiếp tục tập trung vào thực hiện nhiệm vụ, công tác triển khai và phản ánh các hoạt động ứng dụng và chuyển giao, đổi mới công nghệ, các biện pháp nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa phù hợp với địa phương với mục tiêu là đưa khoa học thực sự đến với nhân dân thì định hướng hoạt động của Trung tâm trong thời gian tới cần thực hiện, đó là:
Thứ nhất, việc tiếp nhận và xây dựng nguồn nhân lực tham gia thực hiện các đề tài, dự án. Đây là nhân tố quan trọng hàng đầu xuyên suốt trong quá trình triển khai thực hiện đề tài, dự án cũng như ứng dụng các kết quả đề tài, dự án vào sản xuất đưa khoa học và công nghệ đến với nhân dân.
Thứ hai, việc tiếp nhận có chọn lọc, không ngừng củng cố và bổ sung đề hoàn thiện các quy trình, công nghệ tạo ra các sản phẩm, hàng hóa có chất lượng, đáp ứng được nhu cầu của thị trường, nâng cao năng suất chất lượng.
Thứ ba, luôn năng động, sáng tạo trong việc nghiên cứu, tạo ra những sản phẩm mới, đổi mới về công nghệ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế và nhu cầu của nhân dân địa phương.
Thứ tư, cần có định hướng, mục tiêu, phương án cụ thể cho các kết quả đề tài nghiên cứu và sản phẩm chủ lực của dự án khi kết thúc. Bảo tồn và phát triển nguồn gen quý hiếm có gốc bản địa của tỉnh về nông, lâm nghiệp và dược liệu.
Thứ năm, luôn bám sát chức năng nhiệm vụ, định hướng chỉ đạo của tỉnh, Sở KH&CN, nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của địa phương để đưa khoa học và công nghệ thực sự đến với nhân dân.