Ông Hoàng Văn Biển chăm sóc Vịt cỏ thương phẩm

Vịt cỏ Trùng Khánh, chủ yếu có màu nâu đen, đen trắng, trắng xám, trong đó, con đực thường lông màu xanh ở cổ; chân nhỏ, hơi dài với thân, dáng đi nhanh nhẹn; kiếm mồi giỏi; thích nghi môi trường sạch sẽ, trọng lượng trung bình từ 1,3 – 1,6 kg/con.

Hiện nay, toàn huyện có khoảng 2.700/17.487 hộ nuôi vịt cỏ, chiếm tỷ lệ trên 15% số hộ dân toàn huyện, trong đó có 93 hộ tham gia vào Hội sản xuất kinh doanh vịt cỏ của huyện, để thực hiện chăn nuôi theo quy trình kỹ thuật, hướng đến mục tiêu, ít dịch bệnh tạo ra sản phẩm chất lượng. Vịt được nuôi tập trung nhiều nhất tại 7/21 xã trong huyện gồm: Đức Hồng, Đình Phong, Ngọc Côn, Đoài Dương, Phong Nặm, Lăng Hiếu, Ngọc Khê, là nơi có điều kiện khí hậu, nguồn nước thích hợp cho vịt sinh trưởng, phát triển. Hộ ít nuôi 200 con/năm, hộ nhiều nuôi hơn 1.000 con/năm. Vịt cỏ ở đây thường bơi lội tự tìm kiếm các loại mồi tạp, ốc, tôm, tép và được nuôi bằng ngô, đỗ tương, rau xanh, thóc rơi vãi … từ những phụ phẩm nông nghiệp, đã tạo thành hương vị Vịt cỏ rất thơm ngon, thanh khiết.

Anh Hà Minh Hải – Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) huyện Trùng Khánh, Phó Chủ tịch Hội sản xuất và kinh doanh vịt cỏ huyện cho biết: để đảm bảo Vịt cỏ có uy tín chất lượng, tạo niềm tin cho người sử dụng, các hội viên thuộc 3/3 Chi hội. Hội sản xuất và kinh doanh vịt cỏ huyện, luôn chú trọng tuân thủ các quy định chung, nguyên tắc, quy chế hoạt động do Hội ban hành. Trong đó, đảm bảo Nhãn hiệu “Vịt cỏ Trùng Khánh” phải là sản phẩm được chăn nuôi đúng quy trình kỹ thuật, đạt chất lượng. Từ bắt đầu con giống, không

dịch bệnh, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, không bị dị tật; chuồng trại thoáng mát, sạch sẽ, khô ráo, ấm vào mùa đông, mát về mùa hè; nước uống luôn được sạch sẽ… Đặc biệt, từ 22 ngày trở lên đến ngày mổ lấy thịt: cần phải cho ăn ngô trộn đều với bột cá, bột đậu tương rang và tận dụng thức ăn đồng ruộng sau những mùa thu hoạch. Trước khi xuất bán phải đủ 90 ngày tuổi trở lên và vỗ béo trước từ 5 đến 7 ngày.

Hội sản xuất và kinh doanh vịt cỏ huyện cũng xác định: sẽ mạnh dạn khai trừ ra khỏi Hội nếu có những hội viên không có trách nhiệm xây dựng hội, đồng thời, sẽ tiếp tục phát triển hội viên đối với cá nhân có nguyện vọng, điều kiện phù hợp. Cùng với việc chăn nuôi Vịt cỏ, các hội viên thể hiện tinh thần trách nhiệm cao tham gia đầy đủ các hội nghị góp ý nhiều ý kiến đánh giá thảo luận, với tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình, xác đáng về tình hình hoạt động của Hội, các tồn tại vướng mắc và một số giải pháp định hướng duy trì, phát triển Hội. Cụ thể như: cần tăng cường sự liên kết giữa các hội viên nuôi vịt đẻ trứng, hội viên cung cấp vịt giống, hội viên nuôi vịt lấy thịt, để phối hợp tái đàn sản xuất, đảm bảo chất lượng. Các Hội viên Hội sản xuất kinh doanh Vịt cỏ huyện, cũng đã được các cơ quan ban ngành từ huyện đến tỉnh quan tâm, tổ chức được 7 lớp hướng dẫn chuyển giao khoa học kỹ thuật và thường xuyên đến tham quan học tập tại 01 mô hình chăn nuôi điểm thuộc xóm An Hỷ xã Ngọc Khê, giúp các hội viên được trao đổi, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau để phát triển sản xuất, kinh doanh đạt hiệu quả hơn.

Thời gian qua, Hội Sản xuất và Kinh doanh vịt cỏ huyện Trùng Khánh đã từng bước phát huy vai trò là đầu mối tiếp nhận các thông tin đặt hàng và phân phối tiêu thụ sản phẩm cho các hội viên; cấp phát được: 6.000 Logo tem nhãn; 2.500 Túi nilon bao bì dựng sản phẩm; Tuyên truyền quảng bá được 2.000 tờ rơi. Thông qua Trang Fanpage “VỊT CỎ TRÙNG KHÁNH – NHÃN HIỆU ĐƯỢC BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU TRÍ TUỆ”; kết hợp giới thiệu sản phẩm vịt cỏ trong các sự kiện văn hóa, du lịch địa phương, tranh thủ tuyên truyền quảng bá món ăn đặc sản của huyện dùng trong các buổi liên hoan, tiếp khách của chính quyền địa phương các cấp. Hội đã thu hút thêm được 02 đơn vị đăng ký thu mua, nâng tổng số cơ sở tiêu thụ đến nay cho Hội lên 24 cơ sở đăng ký, với sản phẩm xuất bán từ 50 con đến 170 con/ngày. Từ việc chưa có doanh nghiệp và cá nhân bao tiêu sản phẩm, số lượng con giống cung cấp trên thị trường không ổn định, sản phẩm Vịt cỏ nay đã có mặt tại Trung tâm trưng bày giới thiệu, kinh doanh và phân phối sản phẩm nông nghiệp tỉnh Cao Bằng; nhiều hộ kinh doanh cá thể ở Thành phố Cao Bằng và tại huyện Hòa An và một số khách hàng tại các tỉnh: Phú Thọ; Hà Nội cũng đã tự liên hệ với Hội và các hội viên để tiêu thụ sản phẩm.

Có mặt tại gia đình ông Hoàng Văn Biển - Chi hội Pác Phiao, Pác Thay, Đông Dạ, xã Ngọc Khê, Hội sản xuất và kinh doanh Vịt cỏ thương phẩm huyện Trùng Khánh, với mô hình nuôi vịt thịt đã nhiều năm. Mỗi năm gia đình nuôi được hơn 1.000 con Vịt cỏ. Giống vịt được gia đình nhập tại các cơ sở ấp trứng của huyện, con giống luôn được đảm bảo, ít dịch bệnh tỷ lệ chết ít, duy trì chỉ từ 5%, đến 15%, giúp gia đình yên tâm trong phát triển chăn nuôi sản xuất. Vào thời điểm tháng 8 đến tháng 10 dương lịch hàng năm, số lượng đàn được tăng cao, lên đến hơn 600 con/lứa, là thời điểm thu hoạch lúa mùa, vịt được chăn thả ra các cánh đồng, tìm kiếm thóc rơi vãi, ốc bươu vàng, có nhiều nguồn thức ăn tự nhiên sẵn có trên đồng ruộng. Vịt nhanh lớn, không chỉ giúp giảm được chi phí đầu tư mà còn có nguồn thực phẩm sạch cho thị trường, thịt săn chắc, thơm ngon và giàu chất dinh dưỡng, đầu ra thêm ổn định, nâng cao hiệu quả kinh tế.

Ông Biển chia sẻ: từ khi sử dụng nhãn hiệu tập thể, số lượng Vịt cỏ xuất bán của gia đình được tăng lên. Bao bì được đóng gói chắc chắn, đầy đủ thông tin, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, người tiêu dùng luôn yên tâm về chất lượng. Sản phẩm có in logo nhãn hiệu tập thể “Vịt cỏ Trùng Khánh” được khách hàng tin tưởng hơn. Nhiều năm nay có các lái buôn tự tìm đến gia đình đặt hàng, sản phẩm có được đến đâu đều tiêu thụ hết đến đó. Dự kiến dịp Rằm tháng 7 chuẩn bị đến, gia đình có 200 con vịt được xuất bán khoảng hơn 3 tạ, giá bán thường giao động từ 100 đến 130 ngàn đồng/kg, ước tính thu về hơn 20 triệu đồng, trừ chi phí đầu tư lãi khoảng gần 10 triệu đồng/lứa. Mỗi năm, từ nuôi vịt, gia đình có thu nhập được trên 30 triệu đồng, giúp cho cuộc sống được nâng cao hơn. Với người nông dân, đây là một khoản thu nhập khá, giúp gia đình ông có điều kiện nuôi con ăn học và mua sắm các vật dụng, phương tiện phục vụ sản xuất, sinh hoạt.

Thăm gia đình anh Đàm Văn Chất - Chi hội Sản xuất và kinh doanh Vịt cỏ xóm Bản Viết, xã Phong Châu, huyện Trùng Khánh có mô hình nuôi vịt đẻ trứng, với hơn 900 con vịt, mỗi ngày thu về hơn 700 quả, ước tính mỗi năm có hơn 210.000 quả được xuất bán. Giá 4 nghìn đồng/quả, trừ hết chi phí, thu lãi gần 500 triệu đồng/năm. Hàng ngày sản phẩm trứng tiêu thụ tại các cơ sở trên địa bàn tỉnh, trong đó có các: Trạm biên phòng; trường bán trú; cửa hàng tạp hóa… Anh vui vẻ chia sẻ: nuôi vịt đẻ trứng không khó, nhưng đòi hỏi người chăn nuôi phải nắm vững kỹ thuật từ khâu chọn giống đến chăm sóc, phòng dịch bệnh. Đặc biệt, để đảm bảo vịt được béo khỏe, trứng thu được số lượng đều, thì cứ 2 đợt trong một năm vào dịp Rằm tháng 7 và tết Nguyên đán, thời điểm thị trường ít nhu cầu trứng, gia đình sẽ giảm lượng thức ăn, để vịt nghỉ khai thác trứng trong thời gian 1 tuần/đợt. Theo đó

cũng sẽ đảm bảo mỗi lứa vịt sẽ tăng tuổi thọ khai thác trứng từ 2 năm lên đến 3 năm. Vịt càng nuôi lâu năm trọng lượng mỗi quả trứng ngày càng cao. Cùng với việc gối đàn, nhập con giống tại huyện, chọn được con giống khỏe mạnh, chuồng trại được vệ sinh sạch sẽ, rắc vôi khử trùng tiêu độc thường xuyên, nền chuồng phải thiết kế phải cao ráo, bằng phẳng, thoáng mát về mùa hè và ấm về mùa đông thì đàn vịt mới cho năng suất trứng được nhiều và lâu năm nhất.

Từ sản phẩm Vịt cỏ, hiện tại toàn huyện Trùng Khánh đã thu hút được hơn 3.000 hộ từ nuôi vịt thịt, người nuôi vịt đẻ, người sản xuất con giống, hộ kinh doanh chủ nhà hàng vịt quay…. điều này cũng đã tạo sự kết nối, liên kết sản xuất hàng hóa cũng như tiêu thụ được thuận lợi. Bên cạnh những thành quả đạt được, trong chăn nuôi Vịt cỏ ở huyện Trùng Khánh còn gặp khó khăn về nguồn giống, để xoay vòng gối đàn. Các hộ chủ yếu tự ấp bằng thủ công, vịt giống đẻ trứng rải rác trên địa bàn, sản lượng trứng chưa ổn định ảnh hưởng chất lượng nguồn giống, các lò ấp quy mô nhỏ, nên chưa thể xây dựng thương hiệu vịt giống.

Anh Triệu Văn Phen kiểm tra nhiệt độ trứng Vịt đang ấp tại gia đình

Anh Triệu Văn Phen – xóm Lũng Nà – xã Đức Hồng – huyện Trùng Khánh chuyên ấp trứng Vịt cỏ thủ công cho biết: nhiều năm nay từ cấp bảo hộ Nhãn hiệu tập thể “Vịt cỏ Trùng Khánh”, sản phẩm được nhiều người tiêu dùng biết đến, số hộ chăn nuôi tăng lên, nhu cầu con giống cũng tăng theo. Gia đình rất muốn mở rộng quy mô sản xuất tăng thu nhập, có xe ô tô vận chuyển trứng về ấp, cũng như trở vịt con xuất bán được thuận lợi, nhưng đường trong xóm nhỏ hẹp, đi lại còn gặp nhiều khó khăn, chủ yếu tiêu thụ vận chuyển bằng xe máy nên số lượng đàn sản xuất con giống bị hạn chế, khó không mở rộng được kinh doanh tăng thêm thu nhập. Từ năm 2021 đến nay, mỗi năm gia đình xuất bán được 42.000 con giống, với mức thu nhập từ 50 – 70 triệu đồng/năm, chưa đủ điều kiện để đăng ký hóa đơn cho các đơn vị và cá nhân đặt hàng. Theo các cơ quan thuế, việc sản xuất kinh doanh thu nhập phải đạt ít nhất 100 triệu đồng/năm, hoặc trung bình mỗi tháng thu nhập cũng phải hơn 8 triệu 300 ngàn đồng trở lên, mới được xuất hóa đơn.

Xuất thân trong một gia đình chuyên ấp trứng vịt bằng thủ công, được thực hiện bằng ủ thóc và củi từ ông cha để lại đến nay đã được 62 năm, kinh tế gia đình anh Phen chủ yếu nhờ vào ấp trứng vịt cung cấp con giống cho các hộ dân trên địa bàn

huyện có nhu cầu, đồng thời mỗi tháng xuất bán được 6 đợt tại các chợ huyện Trùng Khánh, chợ phiên huyện Quảng Hòa, Hạ Lang, đã giúp kinh tế gia đình anh được ổn định. Số hộ ấp vịt giống trên địa bàn huyện Trùng Khánh không nhiều, hiện có 4 cơ sở chuyên ấp trứng thành vịt con. Trong đó có 3 cơ sở ấp trứng chuyên nghiệp lâu năm bảo đảm số lượng và chất lượng, đáp ứng yêu cầu cho người chăn nuôi trong toàn huyện. Tuy nhiên, các cơ sở chưa được bài bản đầu tư bài bản, không lớn, khâu vận chuyển tiêu thụ còn gặp khó khăn.

Anh Hà Minh Hải – Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Trùng khánh, Phó Chủ tịch Hội sản xuất và kinh doanh vịt cỏ huyện cho biết: Vịt cỏ tại huyện vẫn còn gặp nhiều khó khăn nhất định về nguồn cung ứng giống, trên địa bàn huyện chưa có nhiều lò ấp trứng cung cấp vịt giống cho người chăn nuôi. Thị trường tiêu thụ sản phẩm vịt cỏ vẫn còn gặp khó khăn, chủ yếu bà con đem ra bán tại chợ chưa có đơn vị bao tiêu cụ thể và giá cả đối với sản phẩm chưa được ổn định. Huyện chưa có nhiều chính sách hỗ trợ cho các hộ xây dựng những lò ấp để cung cấp giống vịt cỏ cho bà con nhân dân. Vì vậy trên địa bàn huyện chưa có nhiều hộ gia đình mở rộng quy mô chăn nuôi đối với sản xuất sản phẩm Vịt cỏ. Phương hướng thời gian tới, huyện sẽ tập trung chỉ đạo các xã sử dụng các nguồn của các chương trình mục tiêu quốc gia; xem xét các hộ tham gia sản xuất, hỗ trợ phù hợp theo các quy định chăn nuôi đã đề ra.

Để đảm bảo phát triển tốt, có hiệu quả nhãn hiệu tập thể “Vịt cỏ Trùng Khánh”, từ nay đến những năm tiếp theo, huyện Trùng Khánh cũng sẽ tiếp tục khuyến khích, động viên các hộ duy trì, phát triển sản xuất vịt cỏ giống; thường xuyên nghiên cứu ứng dụng công nghệ chế biến nâng cao chất lượng thực phẩm; nghiên cứu tìm ra các giải pháp tạo điều kiện thuận lợi để người dân và các tổ chức được tiếp cận với các chính sách hỗ trợ của Nhà nước, trong việc đăng ký kinh doanh, tham gia phát triển chế biến sản phẩm, phát triển chuỗi liên kết giá trị từ khâu sản xuất đến bao tiêu sản phẩm; chú trọng đẩy mạnh các biện pháp tuyên truyền vận động các hộ cá thể sản xuất nhỏ lẻ, Hội sản xuất kinh doanh Vịt cỏ của huyện, cùng gắn kết, nêu cao tinh thần trách nhiệm, sản xuất theo các quy định của tập thể, mỗi cá nhân tự giác chủ động đảm bảo đưa nguồn giống địa phương vào chăn nuôi sản xuất, tỉ mỉ trong từng khâu chăm sóc, theo quy trình kỹ thuật, phòng trừ dịch bệnh hiệu quả, tạo ra giá trị sản xuất sản phẩm ngày càng có uy tín chất lượng.

Đến thời điểm này, huyện Trùng Khánh đã có 4 sản phẩm được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, trong đó có 3 Nhãn hiệu tập thể gồm: Nếp ong, Vịt cỏ, Quýt Trà Lĩnh; 01 chỉ dẫn địa lý Hạt dẻ. Điều này có ý nghĩa lớn đối với huyện trong việc xây

dựng và phát triển thương hiệu các sản phẩm đặc sản địa phương, từng bước nâng cao uy tín, chất lượng và sức cạnh tranh các sản phẩm đặc trưng trên thị trường. Có thể nhận định rằng, các sản phẩm tại huyện Trùng Khánh sau khi được xác lập Bảo hộ về sở hữu trí tuệ đã phát huy hiệu quả đẩy mạnh quảng bá rộng rãi trên thị trường, được sản xuất theo qui trình thống nhất, từ các nguồn nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm đầu ra. Nhiều sản phẩm đã được đầu tư bao bì nhãn hiệu, tem truy xuất nguồn gốc theo yêu cầu khách hàng, góp phần khẳng định được vị thế, chỗ đứng trên thị trường, ngăn chặn được tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, góp phần bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng./.

Tác giả bải viết: NT