Tăng cường chuyển giao ứng dụng tiến bộ KH&CN hỗ trợ người dân phát triển
09/05/2017
Lượt xem: 311
Xác định lấy hiệu quả hỗ trợ người dân trên địa bàn tỉnh phát triển sản xuất, chuyển đổi cây trồng vật nuôi theo hướng hiệu quả và bền vững, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH&CN đã tích cực chuyển đổi và hoạt động theo hướng nghiên cứu, thực nghiệm và triển khai hỗ trợ người dân ứng dụng tiến bộ KHCN vào sản xuất để tạo ra những sản phẩm có năng suất, chất lượng và nâng cao thu nhập.
Trong những năm qua, đội ngũ cán bộ của Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH&CN luôn bám sát chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về hoạt động KH&CN, tích cực trong công tác nghiên cứu, thử nghiệm, tiếp nhận, chuyển giao và triển khai ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật phù hợp điều kiện của tỉnh và đã đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ, từng bước đưa nghiên cứu ứng dụng vào sản xuất của người dân địa phương, thực hiện tốt vai trò là cầu nối giữa nghiên cứu khoa học và sản xuất. Một số kết quả nổi bật đã đạt được trong công tác nghiên cứu ứng dụng tiến bộ KH&CN Trung tâm đã thực hiện trên các lĩnh vực điển hình như:
Trong lĩnh vực trồng trọt: Hoạt động nghiệp vụ ứng dụng tiến bộ khoa học thông qua các dự án nghiên cứu, khảo nghiệm như dự án "Sản xuất thử nghiệm giống lúa HT1 năng suất cao, phẩm chất tốt tại Cao Bằng" đã lựa chọn được các giống cây con phù hợp để tham mưu đưa vào sản xuất như các giống lúa DT 122, HT1, Bắc ưu Bắc ưu 903, Nhị ưu 838; giống ngô VN 9, VN10, 989, 999; Bioceed 9681; giống đậu tương ĐT 84, DT 22; ĐT92, ĐT 95; giống ớt lai 20.... Các giống này đều cho năng suất, chất lượng và giá trị cao hơn giống cũ. Hàng năm, Trung tâm lựa chọn sản xuất, cung cấp một số giống lúa mới đảm bảo chất lượng được bà con nông dân quan tâm hưởng ứng đưa vào cơ cấu giống cây trồng. Qua kết quả nghiệm thu của đề tài "Trồng khảo nghiệm tập đoàn cỏ cho chăn nuôi đại súc ở Cao Bằng" về một số loại cỏ khảo nghiệm như: VA06; Goa Temala, Mada gasca; Pan gola... đã kết luận, các loại cỏ này có khả năng sinh trưởng, phát triển tốt tại Cao Bằng cho năng suất, chất lượng dinh dưỡng cao, chống chịu tốt với môi trường khô hạn, rét đậm kéo dài, có thể nhân rộng phục vụ nhu cầu chăn nuôi đại gia súc của người dân địa phương.
Việc phối hợp với Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh triển khai thực hiện mô hình trồng khoai tây vụ đông tại các huyện Thông Nông, Hòa An và Hạ Lang, việc thử nghiệm trồng khoai tây vụ đông đã tạo được một hướng đi mới và một tư duy mới cho bà con nông dân trong việc tận dụng đất bỏ hoang vụ đông trước đây để sản xuất phát triển kinh tế gia đình hiệu quả; đồng thời tập huấn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ thực hiện mô hình trồng cây dong riềng, sản xuất nấm rơm... theo hướng sản xuất hàng hóa, góp phần tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho bà con nông dân.
Từ kết quả thực hiện các đề tài, dự án như “ Nghiên cứu bảo tồn giống lúa Nếp Hương và Pì Pất Cao Bằng” đã giúp cho bà con nông dân xã Vĩnh Quang, Hòa An và xã Xuân Trường, Bảo lạc phục tráng, bảo tồn được hai giống lúa nếp đặc sản nổi tiếng của Cao Bằng; Đề tài: "Nghiên cứu trồng thử nghiệm cây ba kích dưới tán rừng tại Cao Bằng" được thực hiện từ năm 2013-2016. Hiện nay, cây ba kích đang thời kỳ phát triển tốt, đề tài thành công sẽ góp phần bảo tồn và làm giàu thêm quỹ gen cây dược liệu trên địa bàn tỉnh, góp phần kết hợp phát triển kinh tế đồi rừng; Dự án: "Xây dựng mô hình ứng dụng tiến bộ công nghệ trồng và chế biến cây Giảo cổ lam tỉnh Cao Bằng thành hàng hóa" được thực hiện từ năm 2012-2014. Việc triển khai thực hiện dự án đã góp phần bảo tồn được một loại cây dược liệu quý mà thiên nhiên đã ban tặng cho Cao Bằng đang có nguy cơ tuyệt chủng do bị người dân khai thác quá mức, đồng thời tạo thêm một loại cây trồng mới góp phần tăng thu nhập cho bàn con nông dân trên một đơn vị diện tích.
Trong lĩnh vực chăn nuôi: Trung tâm đã chủ động phối hợp với các đơn vị như Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh và Trung tâm Dạy nghề các huyện mở các lớp tập huấn như: kỹ thuật nuôi giun Quế làm thức ăn chăn nuôi lợn, gà tại hầu khắp các huyện được bà con nông nhân nhiệt tình hưởng ứng với số lượng ước tính gần một ngàn lượt người tham dự; Tập huấn kỹ thuật chăn nuôi dê theo hướng sản xuất hàng hóa cho bà con nông dân xã Thái Học và xã Minh Tâm, huyện Nguyên Bình; qua tập huấn cả lý thuyết và thực hành đã giúp bà con nông dân nắm vững kỹ thuật chăn nuôi dê sinh sản, dê lấy thịt và cách phòng chống bệnh cho đàn dê, góp phần xóa đói giảm nghèo và tạo thêm một hướng chăn nuôi mới.
Trong lĩnh vực phát triển sản xuất kết hợp bảo vệ môi trường: Trung tâm đã phối hợp với Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh và Trung tâm Dạy nghề các huyện mở được trên 30 lớp tập huấn kỹ thuật ủ phân hữu cơ vi sinh từ phế phụ phẩm nông nghiệp với hơn một ngàn lượt người tham dự. Các lớp tập huấn đã giúp bà con nông dân dần bỏ được thói quen đốt rơm rạ sau mỗi mùa thu hoạch, góp phần tích cực trong việc cải tạo đất, làm phân bón hữu cơ nâng cao năng suất cây trồng và đặc biệt là giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Trong lĩnh vực công nghệ sinh học: Trung tâm đã tổ chức sản xuất, nhân giống được hàng ngàn cây giống đu đủ Hồng Phi cung cấp giống cho bà con nông dân; Cấy chuyển được hàng ngàn bình hoa Lan (gồm các loại Hồ Điệp, Địa Lan và Lan Vũ Nữ); chuối tiêu hồng; cây Nưa Konjac, Lan kim tuyến...; chăm sóc, bảo tồn nguồn gen một số cây ăn quả đặc sản của Cao Bằng như cam Trưng Vương, Quýt Hà Trì, Quýt Trà Lĩnh, vừa phục vụ công tác nghiên cứu, thử nghiệm, là nguồn cung cấp cây giống tin cậy cho bà con nông dân.
Nhìn chung, các mô hình ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản suất được triển khai đã mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi tại địa phương. Tuy nhiên trong quá trình triển khai thực hiện mô hình còn gặp một số khó khăn như: Đa số người dân có tập quán canh tác, sản xuất theo phương thức cũ, chưa mạnh dạn áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, vì vậy để các mô hình được triển khai đạt hiệu quả cao cần có sự quan tâm, tạo điều kiện của chính quyền địa phương trong việc tuyên truyền, vận động người dân thay đổi tập quán canh tác, đưa các giống cây, con mới áp dụng vào sản xuất… qua đó nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, góp phần xóa đói giảm nghèo bền vững.
Định hướng hoạt động của Trung tâm trong thời gian tới nhằm tăng cường hỗ trợ người dân ứng dụng tiến bộ KH&CN vào sản xuất gồm:
Thứ nhất, tiếp nhận và xây dựng nguồn nhân lực tham gia thực hiện các đề tài, dự án.
Thứ hai, tiếp nhận có chọn lọc, không ngừng củng cố và bổ sung để hoàn thiện các quy trình, công nghệ tạo ra các sản phẩm, hàng hóa có chất lượng, đáp ứng được nhu cầu của thị trường, nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm.
Thứ ba, luôn năng động, sáng tạo trong việc nghiên cứu, tạo ra những sản phẩm mới, đổi mới về công nghệ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế và nhu cầu của nhân dân địa phương.
Thứ tư, cần có định hướng, mục tiêu, phương án cụ thể cho các kết quả đề tài nghiên cứu và sản phẩm chủ lực của dự án khi kết thúc. Bảo tồn và phát triển nguồn gen quý hiếm có gốc bản địa của tỉnh về nông, lâm nghiệp và dược liệu.
Thứ năm, luôn bám sát chức năng nhiệm vụ, định hướng chỉ đạo của tỉnh, Sở KH&CN, nhu cầu phát triển KT-XH của địa phương để đưa KH&CN thực sự đến với nhân dân.