Theo Điều 3 của Nghị định số 11/2014/NĐ- CP về hoạt động thông tin KH&CN ngày 18 tháng 02 năm 2014 của Chính phủ định nghĩa “Thông tin KH&CN là dữ liệu, dữ kiện, số liệu, tin tức được tạo ra trong các hoạt động KH&CN, đổi mới sáng tạo”.
Quan điểm phát triển công tác thông tin KH&CN ở nước ta đến năm 2020, Đảng và nhà nước ta nêu rõ Tri thức là sức mạnh. Thông tin KH&CN là quyền lực cho phát triển nhanh, bền vững đất nước. Đầu tư vào công tác thông tin, thư viện và thống kê KH&CN là đầu tư phát triển, đầu tư cho hôm nay và cho mai sau của đất nước...
Thông tin KH&CN cung cấp những căn cứ quan trọng, là cơ sở để các nhà quản lý đưa ra các quyết định liên quan đến hoạch định chính sách về KH&CN nói riêng và chiến lược tổng thể phát triển kinh tế- xã hội nói chung. Đặc biệt, ngày nay, cách mạng KH&CN đang diễn ra với quy mô lớn, trở thành nhân tố quan trọng, quyết định sự tồn tại và phát triển của mỗi doanh nghiệp, mỗi quốc gia, theo đó thông tin KH&CN đã trở thành nền tảng, tiền đề để phát triển KH&CN. Điều này được minh chứng ở quy luật phát triển KH&CN là tính kế thừa. Thông tin về những thành tựu KH&CN đã có được truyền qua không gian, thời gian, được loài người tích lũy, phát triển tạo ra những tiến bộ mới, có hàm lượng trí tuệ ngày càng cao hơn, nhờ đó các thành tựu KH&CN sau luôn tiến xa hơn và phát triển hơn so với những thành tựu đã có.
Nhờ thông tin KH&CN các tổ chức và doanh nghiệp sản xuất đã giảm bớt được chi phí nghiên cứu, hạn chế rủi ro và rút ngắn được thời gian triển khai, áp dụng các tiến bộ mới một cách nhanh chóng, hiệu quả. Đây là lý do giúp thông tin KH&CN trở thành một loại tài sản có giá trị thương mại cao và là loại hàng hóa có thị trường rộng lớn, từ người nông dân đến nhà doanh nghiệp, nhà khoa học và nhà quản lý; từ nông thôn đến thành thị; từ các nước kém phát triển đến các nước phát triển đều có nhu cầu sử dụng thường xuyên.
Trong bối cảnh Cao Bằng đang đẩy mạnh thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới hiện nay, vấn đề phát huy vai trò của thông tin KH&CN trong việc đưa các tiến bộ mới đến với các tầng lớp nhân dân nhằm nâng cao dân trí, tạo ra động lực mạnh mẽ trong chính chủ thể của Chương trình xây dựng nông thôn mới là người dân giữ một vai trò quan trọng.
Trên cơ sở nhận định: xây dựng nông thôn mới dựa trên nền tảng phát triển sản xuất nông nghiệp, trong khi sản xuất nông nghiệp của Cao Bằng có điểm xuất phát thấp, sản xuất mang tính manh mún, tự phát, tiềm ẩn nhiều rủi ro; việc chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi diễn ra chậm, Sở KH&CN Cao Bằng đã chú trọng thực hiện các nhiệm vụ KH&CN có sự khâu nối, liên kết 4 nhà (gồm: nhà khoa học, nhà quản lý, người nông dân và doanh nghiệp) trong việc nghiên cứu, tập trung phát triển các loại cây, con có thế mạnh, nhất là những sản phẩm đặc sản, đặc hữu có giá trị kinh tế cao của các địa phương với quy mô sản xuất hàng hóa, kết hợp với việc xây dựng, phát triển thương hiệu để mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, đảm bảo đầu ra ổn định cho người sản xuất; Đồng thời quan tâm, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, thuyết phục và hướng dẫn người dân ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nhằm nâng cao năng suất lao động và thu nhập của người dân thông qua việc đầu tư phát triển đa dạng các loại hình thông tin KH&CN và chú trọng nâng cao chất lượng thông tin để phục vụ nhu cầu của các tầng lớp nhân dân.
Hiện nay, hoạt động thông tin và truyền thông KH&CN trên địa bàn tỉnh đã được phát triển với các hình thức: xuất bản tài liệu giấy, thông tin trên mạng internet qua website: khcncaobang.gov.vn; thông tin trên Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Cao Bằng và một số báo, tạp chí của Trung ương, xây dựng mô hình thư viện điện tử KH&CN đặt tại cơ sở; …
Giai đoạn 2010 - 2016, Sở KH&CN đã xuất bản và phát hành được 28 số tài liệu Thông tin Khoa học và Công nghệ Cao Bằng với số lượng 14.000 cuốn, tài liệu được phát hành tới 199 xã, phường, thị trấn, các huyện, thành phố, các sở, ban, ngành, một số doanh nghiệp trong tỉnh và Sở Khoa học và Công nghệ các tỉnh trong cả nước…. Nội dung các ấn phẩm thông tin KH&CN đã từng bước được điều chỉnh, bổ sung theo hướng hợp lý, đáp ứng nhu cầu của độc giả, trong đó tập trung vào việc thông tin kịp thời các chủ trương, chính sách, định hướng,…về KH&CN của Đảng, Nhà nước, và phổ biến kiến thức KHCN phục vụ hoạt động sản xuất của tỉnh, đặc biệt là đối với vấn đề phát triển nông nghiệp nông dân nông thôn vì vậy đã được đông đảo người dân quan tâm và triển khai áp dụng có hiệu quả trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Hình thức, chất lượng các tin, bài trong ấn phẩm đã từng bước được nâng cao và phù hợp với từng loại ấn phẩm.
Đã tổ chức xuất bản và phát hành 3 số tài liệu phổ biến khoa học kỹ thuật, xuất bản Tuyển tập các đề tài, dự án nghiên cứu, ứng dụng KH&CN triển khai trên địa bàn tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2005 - 2015, nội dung gồm 90 kết quả nghiên cứu của các đề tài, dự án thuộc 5 lĩnh vực: Công nghệ thông tin, điều tra cơ bản, khoa học xã hội nhân văn, công nghiệp xây dựng kinh tế, nông lâm nghiệp.
Lịch Khoa học luôn được duy trì xuất bản hàng năm, với số lượng 2.000 cuốn/năm, nhằm tuyên truyền, phổ biến kiến thức KHKT về sản xuất nông, lâm nghiệp, chăn nuôi gia súc, gia cầm, công tác thuỷ lợi, chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ nhân dân, dự báo khí tượng thuỷ văn. Đây là hình thức thông tin được đông đảo quần chúng nhân hưởng ứng, là cẩm nang giúp người dân có kế hoạch phát triển sản xuất đạt hiệu quả cao.
Trang thông tin điện tử tổng hợp của Sở Khoa học và Công nghệ được xây dựng và chính thức đi vào hoạt động từ 2010 với tên miền là: khcncaobang.gov.vn. Năm 2012, trang thông tin điện tử khcncaobang.gov.vn đã được nâng cấp để đáp ứng nhu cầu thông tin trong giai đoạn mới, sau hơn 3 năm nâng cấp đã có gần 4.000 bài, tin, ảnh được đăng trên các chuyên mục của Website. Website đã thu hút được sự quan tâm của đông đảo độc giả, trung bình mỗi ngày có trên 4.000 lượt người truy cập.
Trong 6 năm qua, Sở KH&CN đã phối hợp với Đài Phát thành và Truyền hình Cao Bằng thực hiện gần 130 tin, phóng sự phản ánh về những hoạt động KH&CN tiêu biểu, các mô hình ứng dụng từ kết quả nghiên cứu khoa học được triển khai thành công tại địa phương. Đặc biệt từ năm 2012 đến nay, ngành KH&CN đã thực hiện thành công 02 dự án về Tuyên truyền và phổ biến kiến thức về SHTT trên Đài Truyền hình tỉnh Cao Bằng. Trong đó đã thực hiện được 48 chương trình Sở hữu trí tuệ và Cuộc sống tuần, 8 chương trình Tọa đàm về SHTT. Chương trình đã giúp người xem truyền hình cập nhật được các thông tin và kiến thức bổ ích về sở hữu trí tuệ, cách thức chỉ dẫn về các sản phẩm trên thị trường. Hiện nay, Sở KH&CN đang sản xuất và phát sóng Chương trình Khoa học công nghệ và Đời sống định kỳ 1 tháng/1 số.
Bám sát nội dung Quyết định số 800/QĐ-TTg ngày 04 tháng 6 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 – 2020, năm 2010-2012, Sở KH&CN đã triển khai xây dựng 03 mô hình thư viện điện tử tại huyện Hà Quảng, với hệ thống trên 20.000 cơ sở dữ liệu, có nội dung đa dạng, phong phú gồm nhiều lĩnh vực, như: Kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, phòng trừ dịch bệnh, giới thiệu những mô hình áp dụng KHKT có hiệu quả trong cả nước và trên địa bàn tỉnh… mô hình đã tạo điều cho người dân được tiếp cận kịp thời với những tiến bộ KHKT mới, có thể áp dụng vào sản xuất và đời sống, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
Ngoài ra, các cơ sở dữ liệu thông tin KH&CN thường xuyên được quan tâm xây dựng và cập nhật trên website: khcncaobang.gov.vn gồm kết quả thực hiện các nhiệm vụ KH&CN hàng năm; các văn bản quản lý nhà nước về KH&CN mới được ban hành của Trung ương và địa phương; cơ sở dữ liệu phục vụ phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn,…
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, công tác thông tin và truyền thông KH&CN còn một số hạn chế như: Số lượng xuất bản các ấn phẩm KH&CN còn hạn chế; chất lượng một số bài viết chưa cao; đội ngũ cộng tác viên thông tin KHCN là các chuyên gia, nhà khoa học và cán bộ lãnh đạo còn mỏng; một số cán bộ làm công tác thông tin và truyền thông KHCN còn thiếu kinh nghiệm; …
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả, công tác thông tin KH&CN cần tiếp tục bám sát định hướng chiến lược phát triển công tác thông tin KH&CN đến năm 2020 của Đảng và nhà nước, trong đó chú trọng phát triển công tác thông tin KH&CN theo chuẩn mực và bảo đảm tương hợp với quốc tế; bổ sung, cập nhật các nguồn tin KH&CN quan trọng của thế giới; phát triển các nguồn tin KH&CN trong nước; phát triển Liên hiệp thư viện Việt Nam về các nguồn tin điện tử phục vụ nghiên cứu, đào tạo và đổi mới công nghệ; tăng cường cơ sở vật chất - kỹ thuật hiện đại cho các cơ quan thông tin KH&CN tại các Bộ, ngành, địa phương; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực thông tin KH&CN.
HN