Giải vô địch VEX IQ Robotics toàn quốc năm 2023 là giải đấu Robotics quy mô lớn do tổ chức STEAM for Vietnam phối hợp với Trung tâm Hoa Kỳ (trực thuộc Đại sứ quán và Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Việt Nam) và Đại học Bách khoa Hà Nội tổ chức. Đây là sân chơi lớn với mục đích giúp học sinh cả nước học và thực hành các kiến thức liên quan tới khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Bên cạnh đó, thí sinh tham gia còn phát triển các kỹ năng mềm cần thiết cho tương lai như kỹ năng tư duy máy tính, giải quyết vấn đề và kỹ năng làm việc nhóm.
Giải đấu diễn ra vào ngày 26/02 vừa qua đã quy tụ hơn 160 đội chơi đăng ký tham gia với hơn 700 thí sinh từ các trường Tiểu học, Trung học cơ sở tại 33 tỉnh, thành phố trên cả nước. Giải thi đấu ở 2 thử thách chính: Thử thách kỹ năng robot, thử thách liên minh. Đội robotics Cao Bằng mang tên “11” là đại diện duy nhất của tỉnh tham gia giải đấu với 7 thành viên, trong đó, 6 thành viên đến từ lớp 10 Toán Trường THPT Chuyên Cao Bằng và em Nguyễn Quang Đạt, lớp 5H, Trường Tiểu học Hợp Giang (Thành phố), đội tuyển do cô giáo Đỗ Thị Hương Trà hướng dẫn. Kết thúc giải đấu, đội tuyển Cao Bằng đã giành được nhiều giải thưởng, gồm: Giải truyền thông "Social star Award" và "People's choice Award" (tên gọi khác là Fulbright Award); Giải "Create Award" - đây là giải giúp đội được tham gia thi đấu tại Mỹ.
Để có được kết quả đó, ngay sau khi phát động, đội tuyển đã nhanh chóng được thành lập, tập hợp các em học sinh có chung niềm đam mê chế tạo, lắp ráp robot. Nhờ sự tạo điều kiện và hỗ trợ của Ban giám hiệu trường THPT Chuyên tỉnh, thầy cô giáo trong trường và gia đình, trong vòng 2 tháng, các em học sinh đã miệt mài nghiên cứu, sáng tạo, cùng bàn bạc, thống nhất từ khâu ý tưởng, thiết kế và tiến hành lắp ráp để cho ra mô hình robot tối ưu nhất về kỹ năng theo yêu cầu chủ đề cuộc thi đưa ra.
Cô Đỗ Thị Hương Trà, Chủ nhiệm Câu lạc bộ STEAM trường THPT Chuyên, Giáo viên hướng dẫn đội tuyển Robotics 11, tỉnh Cao Bằng cho biết: "Những ngày đầu thành lập đội tyển cũng gặp không ít khó khăn về vật liệu để các em làm con rô bốt này thì trường Chuyên thì chỉ có một bộ VEX IQ thôi, để lắp được một con rô bốt hoàn chỉnh thì cần nhiều vật liệu khác nữa nên nhiều đồ tôi phải đi mượn ở đội bạn hoặc trung tâm ở Hà Nội, sân thi đấu cũng phải đi mượn, sân này rất đắt, trị giá trên 14 triệu. Để hỗ trợ các em, cá nhân tôi cũng liên hệ với các thầy với các trường ở Hà Nội, họ cũng rất nhiệt tình tạo điều kiện cho mình mượn và hướng dẫn thêm về kỹ thuật thi đấu. Khó khăn nhiều là thế nhưng khi nhìn thấy các em thực sự đam mệ, làm việc không mệt mỏi, vẫn đi học trên lớp và lúc nào cũng luyện tập đến 10 - 11h đêm. Mình nhìn vào niềm đam mê của các em để nỗ lực, các em cố gắng được thì mình cố gắng được."
Các em trong đội tuyển để tham gia tập luyện và thi đấu cũng phải tự cân đối thời gian học trên lớp và tập luyện. Là một trong 7 em của đội tuyển, em Hoàng Hải Sơn, Lớp 10 Chuyên Toán, trường THPT Chuyên tỉnh Cao Bằng tâm sự: "Tham gia cuộc thi này thật sự em mất rất nhiều thời gian, việc học của em cũng bị ảnh hưởng nhưng mà dần dần em đã tự cân đối lại thời gian, có thể tập vào thời gian rảnh như các buổi chiều không phải học phụ đạo trên lớp và các buổi tối. Các thầy cô cũng rất thông cảm và tạo điều kiện cho chúng em tập luyện và có những buổi phụ đạo lại cho chúng em khi phải nghỉ thi đấu".
Đội tuyển Robotics 11 vinh dự là đại diện đầu tiên của Cao Bằng được tham gia tranh tài tại Giải vô địch thế giới VEX Robotics World Championship 2023. Đây là giải đấu Robotics lớn nhất thế giới, được tổ chức thường niên, quy tụ hơn 3.000 đội từ hơn 60 quốc gia. Đoàn Việt Nam tham gia giải đấu, đứng thứ 5 về số lượng các đội chơi tham gia, chỉ đứng sau các nước: Hoa Kỳ, Trung Quốc, Australia và Anh, bao gồm 20 đội thi với 14 đội bảng Trung học và 6 đội bảng Tiểu học.
Dù giải đấu cấp Quốc gia đã khép lại hơn 1 tháng, nhưng khi được hỏi lại về khoảnh khắc khi đội được giải, em Hoàng Hải Sơn vẫn vẹn nguyên cảm xúc bồi hồi: "Khi mà được chọn là một trong 20 đội thi đấu xuất sắc nhất để thi đấu bên Mỹ, em cảm thấy rất tự hào và vinh dự. Đồng thời em cũng nhận thấy rằng đây là cơ hội để mình phát triển bản thân và phải nỗ lực rất nhiều để có thể cạnh tranh với những đối thủ mạnh trên Thế giới".
Giải vô địch thế giới VEX Robotics World Championship 2023, diễn ra từ ngày 30/4 - 4/5/2023 tại bang Texas, Mỹ. Để các em thuận lợi trong việc tập luyện, Ban giám hiệu trường THPT Chuyên đã tạo điều kiện cho các em mang mô hình đến nhà em Hoàng Hải Sơn, tổ 6, phường Hợp Giang, Thành phố tập luyện. Thời gian đang dần gấp rút, giờ đây cả cô và trò của đội tuyển đều có những nỗi lo lắng riêng.
Em Hoàng Hải Sơn, Lớp 10 Chuyên Toán, trường THPT Chuyên tỉnh Cao Bằng giãi bày: "Em lo lắng nhất hiện nay là về kỹ năng của đội, chúng em đang rất nỗ lực để tập luyện, em cũng đã xem video thi đấu của các đội chơi của nhiều nước trên Thế giới, em thấy họ có kỹ năng rất điêu luyện và có tài năng về việc lập trình, lắp ráp rô bốt có hiệu suất rất khỏe, có thể đi rất nhanh và hoàn thành bài thi trước bọn em. Là một trong 20 đội đại diện cho Việt Nam đi thi đấu nên đội em đã chuẩn bị sẵn tinh thần và chuẩn bị tốt nhất mọi thứ để đi thi đấu đạt kết quả tốt nhất có thể."
Được tham gia giải đấu sẽ là cơ hội học tập và thi đấu Robotics với các tiêu chuẩn cao nhất và hội nhập quốc tế, giúp các em học sinh trong nhóm có thêm nhiều trải nghiệm quý giá để tiếp tục học tập, sáng tạo. Tuy nhiên, hiện nay, kinh phí để tham gia giải đấu là điều khó khăn nhất mà nhóm đang gặp phải.
Cô Đỗ Thị Hương Trà, Chủ nhiệm Câu lạc bộ STEAM trường THPT Chuyên,Giáo viên hướng dẫn đội tuyển Robotics 11 chia sẻ: " Cảm xúc hiện tại rất lo lắng vì vấn đề kinh phí, vì sang bên Mỹ thi đấu cần chi phí rất lớn nằm ngoài khả năng của gia đình học sinh và giáo viên. Thứ hai về chuyên môn thì nếu thi trong nước thì đội tuyển không quá đáng ngại nhưng ra đấu trường quốc tế thì các đội tuyển từ các nước khác rất là giỏi, các em cần phải luyện tập thật nhiều nữa để khi thi đấu có thêm kinh nghiệm."
STEAM là chương trình giảng dạy, trang bị cho học sinh những kiến thức về khoa học công nghệ, kỹ thuật và toán học, áp dụng kiến thức tự nhiên giải quyết vấn đề trong cuộc sống hàng ngày. Việc đội tuyển của Câu lạc bộ STEAM trường THPT Chuyên được đi thi đấu tại sân chơi lớn của Thế giới là cơ hội hiếm có để các em giao lưu, học hỏi kinh nghiệm từ các đội bạn từ nhiều nước. Là tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn về điều kiện học tập, cơ hội được trải nghiệm, thi đấu Giải vô địch robotics thế giới tại Hoa Kỳ không chỉ giúp các em học sinh có thêm nhiều kỹ năng và kinh nghiệm, phát triển năng lực của bản thân mà còn là tiền đề quan trọng trong sự phát triển Giáo dục 4.0 của tỉnh, đưa giáo dục gắn kết với vận dụng công nghệ, phát huy năng lực sáng tạo của học sinh, góp phần đổi mới giáo dục toàn diện, nâng cao hiệu quả, chất lượng đào tạo nguồn nhân lực cho địa phương.
