Khoa học và Công nghệ góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc
01/11/2016
Lượt xem: 22
Thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, những năm qua ngành khoa học và công nghệ (KH&CN) Cao Bằng đã có nhiều đóng góp thiết thực, góp phần bảo tồn và phát triển các giá trị bản sắc của văn hóa Việt Nam, nhiều đề tài, dự án về khoa học xã hội được tỉnh quan tâm thực hiện, nhằm phát huy tiềm lực xã hội, bảo tồn phát triển bản sắc văn hóa, trong đó đặc biệt coi trọng việc bảo tồn văn hóa các dân tộc thiểu số tại địa phương.
Từ năm 2005 đến nay, nhiều đề tài nghiên cứu, bảo tồn về bản sắc văn hóa dân tộc trên địa bàn tỉnh đã được triển khai, góp phần bảo tồn, khai thác và phát huy giá trị văn hóa truyền thống nói chung, di sản văn hóa phi vật thể các dân tộc thiểu số nói riêng, cụ thể: “Nghiên cứu nhà Mạc và vai trò của nhà Mạc trong thời kỳ Cao Bằng thế kỷ XVI - XVII”, kết quả nghiên cứu đã cung cấp những bằng chứng, cơ sở khoa học về nhà Mạc và vai trò của nhà Mạc trong quá trình phát triển đất nước nói chung và Cao Bằng nói riêng, là cơ sở khoa học cho việc triển khai các dự án bảo tồn, tôn tạo các khu di tích nhà Mạc kết hợp với việc phát triển du lịch sinh thái - văn hóa ở Cao Bằng, đặc biệt là giáo dục truyền thống, tuyên truyền về lịch sử của Cao Bằng cho thế hệ trẻ; đề tài“Nghiên cứu, phục dựng đám cưới dân tộc Dao đỏ tỉnh Cao Bằng”, đã nghiên cứu và phục dựng thành công đám cưới dân tộc Dao đỏ tỉnh Cao Bằng, đây là những giá trị tinh thần to lớn, là một sản phẩm văn hóa phi vật thể và cũng là nguồn tư liệu khoa học để nghiên cứu, sưu tầm và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của các dân tộc Việt Nam; đề tài“Sưu tầm, nghiên cứu văn thơ yêu nước và cách mạng ở Cao Bằng trước năm 1945”, đã sưu tầm, tập hợp hệ thống các tác phẩm văn thơ có giá trị ảnh hưởng đến phong trào cách mạng ở Cao Bằng và sự nghiệp giải phóng dân tộc, phân tích, đánh giá ảnh hưởng của văn thơ đến phong trào yêu nước và phong trào cách mạng, khẳng định vị trí, vai trò của văn thơ yêu nước tại Cao Bằng trong sự nghiệp cách mạng đấu tranh giải phóng dân tộc; đề tài “Nghiên cứu thời tiền sử Cao Bằng qua các di chỉ khảo cổ”, với sự tham gia của các nhà nghiên cứu khảo cổ học tại Viện khảo cổ học Việt Nam và các nhà nghiên cứu địa phương đã phân tích, đánh giá về các di chỉ khảo cổ, các hiện vật sau sưu tầm và khai quật, góp phần khẳng định Cao Bằng là vùng đất cổ, có lịch sử lâu đời, có sự phát triển liên tục từ thời đại đá cũ đến thời đại văn minh, với những di tích, di vật đánh dấu những giai đoạn chính trong quá trình phát triển lịch sử dân tộc; đề tài “Phần mềm văn hoá ngôn ngữ dân tộc việt Tày - Nùng - Mông Cao Bằng”, phần mềm được tích hợp 02 ngôn ngữ Tày (Nùng) và Mông với 17.000 từ, tích hợp âm thanh và hình ảnh giới thiệu về văn hoá, tinh thần, sinh hoạt cộng đồng của các dân tộc Tày - Nùng - Mông; đề tài“Sưu tầm và lưu giữ các văn bản chữ Nôm Tày ở Cao Bằng”, kết quả nghiên cứu khẳng định các văn bản Nôm Tày có lịch sử hình thành và phát triển song hành với lịch sử phát triển của dân tộc người Tày, đặc biệt là tộc người Tày ở Cao Bằng, văn bản chữ Nôm Tày góp phần đánh dấu sự phát triển văn hóa, tư tưởng, tình cảm, tâm linh… của một tộc người chiếm số lượng khá đông trên miền đất Cao Bằng và đã trở thành niềm tự hào, là di sản văn hóa phi vật thể quý giá của quê hương Cao Bằng.
Kết quả của đề tài Nghiên cứu, đề xuất giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị dân ca các dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao tỉnh Cao Bằng, là cơ sở khoa học và tạo tiền đề thuận lợi cho các nghiên cứu khác sâu hơn và là nguồn tài liệu tham khảo bổ ích cho các Hội, các trường học trong việc biên soạn giáo trình, giáo án đưa dân ca vào giảng dạy, nhất là thế hệ trẻ. Đây là đề tài có giá trị khoa học thực tiễn, có tính hệ thống, nghiên cứu sâu về kho báu dân ca các dân tộc tỉnh Cao Bằng do các thế hệ tiền bối để lại, từ đó đưa ra những giải pháp góp phần nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận của toàn dân trong việc bảo vệ, lưu giữ, khai thác và phát huy giá trị nghệ thuật của dân ca để có một nền văn hóa phong phú, đa dạng trong thời đại mới nhưng vẫn đậm đà bản sắc dân tộc.
Có thể khẳng định, kết quả nghiên cứu của các đề tài đã đã xây dựng các luận cứ, giải pháp có tính thực tiễn trong việc bảo tồn các giá trị lịch sử, văn hoá truyền thống của các dân tộc tỉnh Cao Bằng, góp phần khai thác và phát huy giá trị văn hóa truyền thống nói chung, di sản văn hóa phi vật thể các dân tộc thiểu số nói riêng, đồng thời, nâng cao ý thức cho nhân dân về bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống đặc sắc của Cao Bằng.