Sản phẩm Trà tiên Kolia đã có mặt trên thị trường nhiều nước trên thế giới

Sản phẩm nông sản của tỉnh Cao Bằng có nhiều ưu thế về chất lượng, tính riêng biệt để thâm nhập vào những thị trường lớn trong và ngoài nước. Tuy nhiên, trước đây, do tập quán canh tác lạc hậu, người dân sản xuất manh mún, chưa đẩy mạnh áp dụng khoa học công nghệ để tăng năng suất nên số lượng sản phẩm ít, chỉ để cung cấp cho thị trường trong tỉnh và giá thành cao, tính cạnh tranh thấp, vì vậy các sản phẩm nông sản của Cao Bằng có mặt tại các thị trường lớn rất hạn chế.

Trên cơ sở các chương trình, định hướng phát triển nông nghiệp của tỉnh, ngành KH&CN đã xác định được một số vấn đề trọng tâm cần nghiên cứu, ứng dụng KH&CN để phát triển nông nghiệp chính là: tăng năng suất, chất lượng của các sản phẩm nông sản đặc thù của Cao Bằng; xác định các luận cứ khoa học cho việc quy hoạch, mở rộng diện tích sản xuất các phẩm nông sản có tiềm năng, lợi thế; nghiên cứu, phục tráng và phát triển các loại nông sản đặc sản của địa phương; hỗ trợ đẩy mạnh hoạt động đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp cho các sản phẩm nông sản nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển thương hiệu, nâng cao vị thế và thâm nhập thị trường của nông sản Cao Bằng; ứng dụng công nghệ cao để sản xuất các sản phẩm nông sản sạch có năng suất và chất lượng tốt đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Từ năm 2005 đến hết năm 2019, ngành KH&CN đã tổ chức triển khai gần 70 nhiệm vụ KH&CN liên quan đến lĩnh vực nông nghiệp của tỉnh, tập trung vào các vấn đề trọng tâm nêu trên, qua đó đã thúc đẩy việc hình thành và phát triển nhiều sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao đã và đang thâm nhập vào các thị trường lớn trong và ngoài nước, cụ thể như: 

Từ năm 2014, bằng nguồn vốn sự nghiệp KH&CN của tỉnh, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển chè giống mới phối hợp với Công ty TNHH xây dựng miền Tây đã triển khai đề tài “Nghiên cứu xây dựng quy trình chế biến tạo ra một số sản phẩm chè đặc sản từ các giống chè mới tại Phia Đén, Cao Bằng”. Qua đó đã tạo ra được 06 loại trà đạt tiêu chuẩn sạch, chất lượng cao gồm: chè xanh thơm, chè Mao Tiêm, chè Ôlong, chè sợi, hồng trà, chè Đông phương mỹ nhân. Các sản phẩm chè này bước đầu được người tiêu dùng đánh giá cao và lượng tiêu thụ tốt. Nhờ đăng ký thành công nhãn hiệu sản phẩm và đẩy mạnh hoạt động thông tin quảng bá sản phẩm, đa dạng mẫu mã, bao bì nên các sản phẩm chè xanh của Công ty TNHH xây dựng miền Tây đã có mặt ở tất cả các siêu thị, các điểm du lịch tại Cao Bằng và một số địa phương khác. Hiện nay, Công ty đã nhận được đơn đặt hàng của các đối tác nước ngoài như: Canada, Hàn Quốc, Đài Loan,… Giá bán của các sản phẩm chè của Công ty TNHH xây dựng miền Tây trung bình từ 700.000 đồng đến 1.000.000 đồng, loại chè đặc biệt có giá từ 100 - 300 USD, cao gấp 3-4 lần giá trị sản phẩm chè xanh Phia Đén. Việc các sản phẩm chè xanh của Công ty TNHH xây dựng miền Tây phát triển đã và đang mở ra nhiều cơ hội giúp người dân huyện Nguyên Bình phát triển kinh tế hộ gia đình bền vững từ việc trồng chè.

Sản phẩm trà Giảo cổ lam do Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KHCN Cao Bằng sản xuất đã được Nhà nước bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, được người tiêu dùng ưa chuộng và được bình chọn là 1 trong 5 sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực phía bắc năm 2012. Hiện nay, sản phẩm đã có mặt tại hầu hết các tỉnh trong cả nước. Trung bình mỗi năm Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KHCN Cao Bằng sản xuất trên 20.000 hộp. Tiềm năng đưa sản phẩm ra thị trường còn rất lớn.

Thông qua dự án Khoa học và Công nghệ hỗ trợ đầu tư trang thiết bị và đăng ký nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm Khẩu sli Nà Giàng từ năm 2010, đến nay sản phẩm đã được đóng gói cẩn thận và có nhãn mác, bao bì ghi các thông tin cần thiết như các loại bánh kẹo của các thương hiệu uy tín trên thị trường. Chính vì vậy, người tiêu dùng đã yên tâm về các vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm khi sử dụng Khẩu sli Nà Giàng. Điều này cũng đã có tác động mãnh mẽ đến hoạt động sản xuất kinh doanh của HTX. Trước đây, thị trường tiêu thụ sản phẩm Khẩu sli chỉ giới hạn trong các huyện trên địa bàn tỉnh nhưng hiện nay sản phẩm khẩu sli đã được một số nhà buôn tại Thái Nguyên, Hà Nội, Đăk lăk nhập về bán, bên cạnh đó sản phẩm đã có mặt tại một số siêu thị tong và ngoài tỉnh. Uy tín của khẩu sli Nà Giàng ngày càng được nâng cao trên thị trường, chính vì vậy quy mô sản xuất sản phẩm khẩu sli của HTX Dịch vụ thương mại Nà Giàng cũng được mở rộng hơn. Hiện nay Hợp tác xã có 10 – 13 hộ tham gia sản xuất thường xuyên, trung bình mỗi hộ sản xuất 9-10 mẻ/ngày, mỗi mẻ được 10 gói tăng gấp 3 đến 5 lần so với trước đây. Trên thị trường hiện nay mỗi gói khẩu sli có giá từ 25- 30 nghìn đồng, trừ chi phí, mỗi mẻ các hộ dân lãi từ 30.000 – 50.000 đồng, đem lại thu nhập bình từ 10 - 12 triệu đồng/tháng/hộ. Vào dịp lễ tết thường có 20 - 30 hộ dân tham gia sản xuất, trong đó có hộ sản xuất 30-40 mẻ/ ngày để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Đến nay Khẩu sli Nà Giàng đã trở thành một thương hiệu có uy tín và sản xuất Khẩu sli đã thực sự trở thành một nghề đem lại thu nhập cao cho người dân địa phương.

Trước thực tế, một số sản phẩm nông sản đặc sản của tỉnh đang có nguy cơ bị thoái hóa, quy mô sản xuất nhỏ lẻ, chưa có nguồn cung ổn định trên thị trường, Sở Khoa học và Công nghệ đã tổ chức triển khai nhiều đề tài dự án nghiên cứu, phục tráng, phát triển các loại nông sản này như: đề tài “Nghiên cứu bảo tồn, phục tráng giống lúa nếp hương Bảo Lạc và pì pất Cao Bằng”; đề tài “Nghiên cứu, phục tráng và phát triển giống mận đặc sản tại tỉnh Cao Bằng”,dự án “Ứng dụng công nghệ để phục tráng và phát triển sản xuất cam, quýt theo hướng sản xuất hàng hóa”;… Thông qua việc triển khai các dự án trên, quy mô sản xuất các sản phẩm đã được mở rộng và thu hút được một số doanh nghiệp vào đầu tư, bao tiêu sản phẩm.

Bên cạnh đó Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cao Bằng đã chủ trì thực hiện một số dự án về đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghệp nhằm tạo điều kiện cho các sản phẩm nông sản Cao Bằng thâm nhập thị trường thành công như: “Xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể “Quýt Trà Lĩnh” cho sản phẩm quýt của huyện Trà Lĩnh, tỉnh Cao Bằng”; xây dựng chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm hạt dẻ Trùng Khánh và trúc sào Cao Bằng;… Đặc biệt, năm 2013,  Sở Khoa học và Công nghệ đã tham mưu cho UBND tỉnh Cao Bằng đăng ký danh mục dự án và được Cục SHTT (Bộ Khoa học và Công nghệ ) phê duyệt, hỗ trợ kinh phí thực hiện Dự án “Xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể Miến dong Nguyên Bình dùng cho sản phẩm miến dong của huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng” thuộc Chương trình hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ giai đoạn 2011-2015. Thông qua việc thực hiện Dự án, sản phẩm miến dong của huyện Nguyên Bình hiện nay đã và đang  xây dựng, phát triển được thương hiệu, tạo lợi thế cạnh tranh, mở rộng thị trường tiêu thụ tại các thành phố lớn trong nước như: Hà Nội, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc,... và có mặt trong hệ thống siêu thị lớn trong nước là Big C, Vin Max,..

Có thể nhận thấy, thông qua các công trình nghiên cứu khoa học, nhiều sản phẩm nông sản của Cao Bằng đã tăng năng suất, chất lượng, xây dựng được thương hiệu và thâm nhập thành công các thị trường lớn trong và ngoài nước, qua đó đã góp phần thúc đẩy việc phát triển KT-XH của địa phương.