Chủ trì hội thảo có các đồng chí: Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Cao Bằng Nguyễn Hoàng Anh; Phó trưởng Ban phụ trách Ban Chỉ đạo Tây Bắc Trương Xuân Cừ; Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Cao Bằng Triệu Đình Lê; Nhà giáo Ưu tú, GS.TS. Đinh Văn Sơn, Hiệu trưởng Trường Đại học Thương mại; Bí thư Thành ủy thành phố Bách Sắc, Quảng Tây (Trung Quốc) Bành Hiểu Xuân.

Tham dự hội thảo có đồng chí Hồ Xuân Sơn, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao và gần 600 đại biểu, trong đó có 50 đại biểu đến từ Ban Chỉ đạo Tây Bắc, Ban Chỉ đạo Tây Nam bộ, Ban Kinh tế Trung ương, Văn phòng Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Công an và một số cơ quan Trung ương; 115 đại biểu đến từ 18 tỉnh, thành phố vùng Tây Bắc và phía Nam Việt Nam; 150 nhà quản lý, học giả, doanh nghiệp đến từ thành phố Bách Sắc, tỉnh Quảng Tây, Tứ Xuyên, Trùng Khánh, Hà Nam, Vũ Hán, Hồ Nam (Trung Quốc); 100 nhà khoa học, chuyên gia nghiên cứu và 145 đại biểu doanh nghiệp Việt Nam; Trưởng Đại diện Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc (FAO) tại Việt Nam; chuyên gia của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JAICA) tại Việt Nam; đại biểu đến từ các cơ quan đại diện Việt Nam tại Trung Quốc; đại biểu là các nhà quản lý, nhà khoa học và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Cao Bằng và hơn 20 phóng viên thuộc các cơ quan thông tấn, báo chí tham dự Hội thảo.

Những năm vừa qua, hoạt động xuất khẩu nông sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc được thực hiện chủ yếu qua các cửa khẩu của các tỉnh Lạng Sơn, Quảng Ninh, một số tỉnh vùng Tây Bắc trong đó có tỉnh Cao Bằng. Mặc dù, xuất khẩu nông sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc đạt mức tăng trưởng cao, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều bất cập, cụ thể: phương thức xuất khẩu hàng hóa chủ yếu qua con đường tiểu ngạch theo hình thức trao đổi thương mại cư dân vùng biên vì vậy tính ổn định không cao, giá bán thấp; công nghệ bảo quản và chế biến sau thu hoạch còn lạc hậu; mẫu mã chưa phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng và chưa có thương hiệu; sản phẩm xuất khẩu còn phân tán, thiếu tập trung; xảy ra tình trạng ùn tắc hàng nông sản tại một số cửa khẩu gây thiệt hại lớn về kinh tế.

Hội thảo Quốc tế tổ chức tại Cao Bằng là cơ hội để các nhà quản lý, học giả nghiên cứu, cộng đồng doanh nghiệp trong nước và quốc tế chia sẻ thông tin và đánh giá về các giải pháp hỗ trợ xuất khẩu hàng nông sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc theo hợp đồng thương mại quốc tế, đồng thời thảo luận các khả năng thúc đẩy hợp tác liên vùng và qua biên giới để cụ thể hóa tầm nhìn này.

Hội thảo Quốc tế là bước đi đầu tiên mang tính khởi động cho một giai đoạn hợp tác mới, theo đó Cao Bằng, với những lợi thế nhất định về mặt địa lý, nguồn lực tài nguyên nhiên nhiên, tiếp tục chuẩn bị các điều kiện để trở thành cửa ngõ lớn, cùng với Lạng Sơn, Quảng Ninh, Lào Cai, Hà Giang đẩy mạnh các hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt là hàng nông sản sang thị trường Trung Quốc; trong tương lai kỳ vọng trở thành trung tâm cốt lõi nội vùng, cùng với các địa phương khác trong khu vực Tây Bắc hình thành cực phát triển, cùng với các vùng kinh tế lớn của cả nước, là cầu nối thường xuyên với các vùng kinh tế năng động của Tây và Tây Nam Trung Quốc.

Cao Bằng có thổ nhưỡng và khí hậu tương đồng với các địa phương của Trung Quốc, trong đó có thành phố Bách Sắc (Quảng Tây) – một trong những địa chỉ “Sản xuất rau của miền nam để cung ứng lên thị trường miền bắc” quan trọng của cả Trung Quốc.

Thành phố Bách Sắc cung cấp 30% tổng lượng hàng nông sản của Trung Quốc, tiêu thụ đến hơn 200 thành phố như Bắc Kinh, Thiên Tân, Liêu Ninh, Cát Lâm, Hắc Long Giang, Thiểm Tây, Nội Mông Cổ, Hà Bắc, Hà Nam, Sơn Đông, Giang Tô, Thượng Hải, Triết Giang, Hồ Bắc, Hồ Nam. Ngày 11 tháng 12 năm 2013, Bách Sắc đã triển khai chuyến tàu chuyên dùng vận tải rau quả của Bách Sắc đi Bắc Kinh với tên gọi “số 1 Bách Sắc”, lưu lượng vận chuyển có thể đạt 6 triệu tấn; rút ngắn thời gian bảo quản hoa quả, nông sản, là bước khởi đầu cho chiến lược đẩy nhanh xây dựng khu thí điểm mậu dịch tự do hàng nông sản Trung Quốc – ASEAN, tạo điều kiện cho việc giao lưu và hợp tác trong lĩnh vực trồng, chế biến và tiêu thụ nông sản giữa Trung Quốc và các nước ASEAN. Đây là cơ sở, điều kiện quan trọng để Cao Bằng và Bách Sắc hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, đưa những nông sản sử dụng công nghệ kỹ thuật tiên tiến và nguồn giống ưu việt đã được trồng thành công đến trồng tại tỉnh Cao Bằng, tạo thành hàng hóa để tiêu thụ tại thị trường hai bên và xuất khẩu sang thị trường các tỉnh nằm sâu trong nội địa Trung Quốc.

Trên cơ sở những kiến nghị khoa học của Hội thảo quốc tế, Tỉnh Cao Bằng sẽ tiếp tục phối hợp với chính quyền thành phố Bách Sắc (Quảng Tây) tổ chức thị trường, thực hiện xuất khẩu nông sản theo hợp đồng thương mại quốc tế trên cơ sở liên kết với các địa phương có nguồn hàng trong cả nước, nhằm cụ thể hóa Thỏa thuận khung về thúc đẩy xuất nhập khẩu hàng nông sản, thủy sản của Việt Nam qua cửa khẩu Trà Lĩnh - Long Bang đã ký giữa tỉnh Cao Bằng (Việt Nam) và thành phố Bách Sắc (Quảng Tây - Trung Quốc).

Kỷ yếu Hội thảo gồm 72 tham luận có chất lượng được Hội đồng Khoa học thẩm định độc lập, trong đó một số tham luận chính được lựa chọn trình bày trong hai phiên của Hội thảo là phiên toàn thể và phiên chuyên đề, tập trung vào 04 chủ đề lớn sau: (1) Tổng quan về thương mại nông sản Việt Nam – Trung Quốc trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế; (2) Thực trạng, những vấn đề đặt ra và giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu nông sản Việt Nam hiện nay; (3) Thực trạng hoạt động xuất khẩu và mức độ tham gia vào các chuỗi cung ứng sản phẩm nông, lâm, đặc sản xuất khẩu các tỉnh khu vực Tây Bắc; và (4) Thực trạng và giải pháp thúc đẩy xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc qua tỉnh Cao Bằng.

Bên cạnh chương trình chính, Hội thảo còn tổ chức các sự kiện bên lề: (1) Hội đàm giữa Cao Bằng – Bách Sắc về rà soát, đánh giá và đề ra biện pháp tiếp tục cụ thể hóa các nội dung hợp tác đã ký kết; (2) Tổ chức gian trưng bày, giới thiệu các thông tin về tiềm năng nông sản xuất khẩu của một số doanh nghiệp và tỉnh, thành phố trong cả nước; (3) Tổ chức các cuộc chào xã giao, gặp gỡ giữa tỉnh Cao Bằng với đoàn đại biểu tham dự Hội thảo quốc tế; và (4) Tổ chức Hội nghị gặp gỡ nhà đầu tư tiềm năng để tìm kiếm cơ hội xúc tiến đầu tư vào tỉnh Cao Bằng.

Phát biểu chào mừng Hội thảo, NGUT. GS. TS. Đinh Văn Sơn, Hiệu trưởng Trường Đại học Thương mại, đồng Trưởng Ban Tổ chức Hội thảo nhận định “Những tồn tại, hạn chế của xuất khẩu nông sản theo hình thức tiểu ngạch sang thị trường Trung Quốc có nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chủ yếu của những bất cập đó là: hành lang pháp lý trong quan hệ thương mại Việt - Trung chưa hoàn thiện; thiếu các chính sách đặc trưng cho từng vùng để hình thành kinh tế vùng; thiếu các chính sách thúc đẩy liên kết vùng giữa chính quyền các địa phương, các doanh nghiệp, nhà khoa học, người nông dân để cùng tham gia vào chuỗi cung ứng các sản phẩm nông nghiệp; chính sách quản lý, kiểm định chất lượng đầu ra của sản phẩm nông nghiệp còn thiếu và yếu ở nhiều khâu, nhiều mặt; thiếu các chính sách để xây dựng thương hiệu cho sản phẩm nông sản xuất khẩu; thiếu các kênh thông tin thường xuyên về thị trường Trung Quốc”.

Trong bối cảnh đó, với tinh thần thảo luận trên nguyên tắc: thẳng thắn, hợp tác, xây dựng và chia sẻ, Hội thảo Quốc tế sẽ tập trung đánh giá thực trạng, tình hình và đưa ra những luận cứ khoa học, những kiến nghị mới, có giá trị thực tiễn cao để kiến nghị tới các bên liên quan, với mục tiêu đưa quan hệ thương mại Việt Nam – Trung Quốc nói chung, hợp tác về thương mại nông sản xuất khẩu Cao Bằng – Bách Sắc nói riêng lên một tầm cao mới, thực chất hơn, bền vững hơn, tương xứng với mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai Đảng, hai chính quyền và nhân dân hai nước.

“Với quy mô quy tụ gần 600 đại biểu gồm các nhà quản lý kinh tế, các nhà nghiên cứu và đông đảo doanh nghiệp trong và ngoài nước sẽ tạo cơ hội cho các địa phương, trong đó có tỉnh Cao Bằng trao đổi, thảo luận về các thông tin, kinh nghiệm, phương pháp tổ chức, cơ chế liên kết, hợp tác, điều hành chính sách và giải pháp hỗ trợ xuất khẩu hàng nông sản theo hợp đồng thương mại quốc tế sang thị trường Trung Quốc qua tỉnh Cao Bằng. Những vấn đề thảo luận ngày hôm nay sẽ đặt nền móng cho hướng phát triển trong tương lai không chỉ đối với riêng tỉnh Cao Bằng mà còn với nhiều địa phương hai bên biên giới” Ông Triệu Đình Lê, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Cao Bằng, đồng Trưởng Ban Tổ chức Hội thảo quốc tế khẳng định./.