Hội nghị do đồng chí Vũ Đức Đam - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; đồng chí Nguyễn Quân - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng bộ Khoa học và Công nghệ; đồng chí Phan Xuân Dũng - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đồng chủ trì.

Tham dự Hội nghị, tại điểm cầu tỉnh Cao Bằng có đồng chí Triệu Đình Lê- Phó Chủ tịch HĐND tỉnh và đại diện lãnh đạo các sở, ngành gồm: Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Nội vụ, Cục thuế tỉnh, Cục Hải quan, Kho bạc nhà nước tỉnh; lãnh đạo Sở và lãnh đạo các phòng, đơn vị trực thuộc Sở Khoa học và Công nghệ; đại diện Văn phòng UBND tỉnh.

Báo cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ về tình hình thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức khoa học và công nghệ công lập tại Hội nghị đã khẳng định: Thể chế hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc tiếp tục đổi mới, tạo bước chuyển biến cơ bản trong quản lý KH&CN, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 171/2004/QĐ- TTg ngày 28/9/2004 phê duyệt Đề án đổi mới cơ chế quản lý KH&CN, trong đó đã đưa ra giải pháp có ý nghĩa đột phá để phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động KH&CN là “Đổi mới cơ chế quản lý và hoạt động của các tổ chức KH&CN công lập”. Chính phủ đã ban hành Nghị định 115/2005/NĐ-CP ngày 05/9/2015 Quy định cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức KH&CN công lập. Sau 10 năm triển khai thực hiện Nghị định 115, trong tổng số 642 tổ chức KH&CN công lập đã có 488 tổ chức đã được phê duyệt Đề án thực hiện cơ chế tự chủ. Với tinh thần đổi mới và giao quyền tự chủ mạnh mẽ cho tổ chức KH&CN công lập, nhất là các quyền về thực hiện nhiệm vụ, về tài chính, bộ máy và nhân lực, nhiều tổ chức KH&CN đã chuyển đổi thành công, khẳng định được chủ trương đúng đắn, qua hoạt động nâng cao vị thế, thương hiệu của các tổ chức KH&CN trên thị trường, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ như: Viện Dầu khí Việt Nam; Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng; Viện kinh tế Kỹ thuật thuốc lá,..

Tuy nhiên, đến nay còn 154 tổ chức chưa được phê duyệt Đề án thực hiện cơ chế tự chủ do các nguyên nhân khách quan và chủ quan.

Tỉnh Cao Bằng có 01 tổ chức khoa học và công nghệ công lập được phê duyệt theo Đề án hoạt động theo khoản 3, Điều 4, Nghị định 115/2005/NĐ-CP là Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ. Để thực hiện Nghị định số 115/2005/NĐ-CP và Nghị định số 96/2010/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 115/2005/NĐ-CP, trong năm 2014, UBND tỉnh và cơ quan chuyên môn đã có văn bản hướng dẫn đơn vị thực hiện các quy định tại Nghị định này, cụ thể đã ban hành Quyết định số 1515/QĐ-UBND ngày 07 tháng 10 năm 2014 về việc phê duyệt Đề án chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ Cao Bằng. Theo đó Trung tâm được tự chủ về tài chính, được bố trí kinh phí để thực hiện nhiệm vụ theo chức năng được giao, được chủ động sử dụng biên chế do cấp có thẩm quyền giao, được trực tiếp ký kết và thực hiện chế độ hợp đồng lao động theo quy định của Bộ luật lao động phù hợp với khối lượng công việc và khả năng tài chính của Trung tâm.

Trong những năm gần đây, Trung tâm đã được quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng như: trụ sở làm việc, nhà kỹ thuật, trang thiết bị phục vụ công tác nghiên cứu và ứng dụng, đặc biệt là giai đoạn 2012-2014, tỉnh đã đầu tư cho Trung tâm dự án xây dựng công nghệ sinh học, phân tích kiểm nghiệm với tổng kinh phí 14,9 tỷ đồng đã góp phần nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của tổ chức KH&CN. Tổ chức bộ máy nhân lực và con người được tăng cường và được cử đi đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn; hoạt động KH&CN được chuyển đổi tích cực theo hướng gắn nghiên cứu khoa học với việc tạo ra sản phẩm cụ thể để tạo bước phát triển mới.

Sau khi phê duyệt hoạt động của Trung tâm ứng dụng tiến bộ KH&CN theo Nghị định 115/2005/NĐ-CP của Chính phủ. Cùng với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao, Trung tâm đã bước đầu thực hiện công tác sản xuất kinh doanh và dịch vụ KH&CN, mặc dù quy mô còn hạn chế nhưng bước đầu đã mang lại kết quả đáng khích lệ, như các hoạt động chuyển giao tiến bộ kỹ thuật sản xuất nông nghiệp cho nông dân. Tính riêng trong năm 2014, Trung tâm sản xuất và chế biến Trà Giảo cổ lam được 64.000 hộp, chế biến Bột nghệ vàng, bột nghệ đen được 4.782 hộp… mở ra hướng sản xuất hàng hóa đặc sản của địa phương Cao Bằng.

Tuy nhiên, do Cao Bằng là tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, hoạt động KH&CN chủ yếu tập trung vào dịch vụ công, tuyên truyền chuyển giao KH&CN phục vụ bà con nông dân. Nhu cầu ứng dụng và chuyển giao KH&CN còn thấp; hoạt động dịch vụ về khoa học công nghệ chưa phát triển và chưa có thị trường KH&CN ở địa phương. Hoạt động chi thường xuyên và các hoạt động thực hiện nhiệm vụ theo chức năng vẫn phải phụ thuộc vào nguồn ngân sách Nhà nước; Nguồn nhân lực của Trung tâm ứng dụng tiến bộ KH&CN tuy đã được đào tạo cơ bản, nhưng vẫn thiếu những chuyên gia giỏi; Các quy định pháp luật hướng dẫn nội dung thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức KH&CN công lập thiếu đồng bộ; Thủ tục thanh quyết toán các nhiệm vụ KH&CN còn rườm rà, phức tạp, lãng phí nhiều thời gian và không phù hợp với đặc thù của hoạt động nghiên cứu sáng tạo KH&CN.

Trong thời gian tới, Trung tâm cần nhanh chóng khắc phục những khó khăn tồn tại để thực hiện có hiệu quả cơ chế tự chủ và tự chịu trách nhiệm.


Tại hội nghị, đã có 4 tham luận, 11 ý kiến phát biểu của các đại biểu kiến nghị Quốc hội, Chính phủ tiến hành sửa đổi, bổ sung một số cơ chế, chính sách liên quan đến hoạt động KH&CN nhằm tạo điều kiện cho Nghị định 115 tiếp tục được triển khai có hiệu quả trong thực tiễn.


Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Đức Đam đề nghị: Các cơ quan, đơn vị, địa phương cần công khai, minh bạch việc thực hiện các nhiệm vụ KH&CN; các nhà khoa học cần tham gia tích cực vào hoạt động phản biện trong quá trình tổ chức triển khai các nhiệm vụ KH&CN; đẩy mạnh hoạt động thông tin KH&CN để các cấp, các ngành hiểu đúng mục đích của cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm là nhằm sử dụng các nguồn lực đầu tư cho KH&CN được hiệu quả hơn; các địa phương khi giao nhiệm vụ cần tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ khoa học địa phương tham gia để nâng cao vai trò và trình độ của đội ngũ cán bộ khoa học tại địa phương; các đơn vị KH&CN công lập chưa thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm phải thực hiện Đề án thực hiện cơ chế tự chủ và trình Bộ KH&CN ngay trong năm 2015.

HN