Những năm qua hoạt động khoa học và công nghệ (KH&CN) đã được đẩy mạnh theo hướng tập trung phục vụ các chương trình phát triển KT - XH của tỉnh, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tiếp cận với những thành tựu về KH&CN trong nước và quốc tế… qua đó một số doanh nghiệp đã đẩy mạnh đầu tư đổi mới công nghệ, sản xuất ra những sản phẩm có hàm lượng KH&CN cao, đổi mới quản lý thông qua việc áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế và tiêu chuẩn Việt Nam tạo ra những sản phẩm chất lượng có sức cạnh tranh trên thị trường.

Từ năm 2005 đến nay, bằng nguồn vốn sự nghiệp khoa học, Cao Bằng đã hỗ trợ cho trên 10 doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ dây truyền sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, như: Ứng dụng công nghệ xử lý bụi khí thải, cải thiện môi trường, nâng cao năng suất lò đứng xi măng Cao Bằng; Đổi mới công nghệ, cải tiến thiết bị, nâng cao công suất Nhà máy đường Phục Hoà; Ứng dụng cộng nghệ cải tiến hệ thống khí thải lò nung tuy nen, tận dụng khí thải để sấy sản phẩm…

Hướng dẫn các doanh nghiệp xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến vào hoạt động sản xuất kinh doanh, đến nay có gần 10 doanh nghiệp áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn Quốc gia TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động của doanh nghiệp. Việc xây dựng và áp dụng tiêu chuẩn cho sản phẩm đã có trên 100 cơ sở sản xuất sản phẩm hàng hóa đã công bố tiêu chuẩn chất lượng theo quy định. Hoạt động chứng nhận sản phẩm phù hợp tiêu chuẩn quốc gia có 4 doanh nghiệp (doanh nghiệp Thu Công, Công ty cổ phần sản xuất vật liệu xây dựng, Công ty cổ phần Xi măng Cao Bằng, Công ty chế biến khoáng sản Tây giang) với 5 sản phẩm tập trung chủ yếu là nhóm sản phẩm vật liệu xây dựng và chế biến khoáng sản. Có 2 sản phẩm xi măng của 2 doanh nghiệp được chứng nhận phù hợp quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia.

Công tác tuyên truyền, hướng dẫn cho các doanh nghiệp tham gia giải thưởng chất lượng cũng được đẩy mạnh, đến nay đã có trên 10 lượt doanh nghiệp tham dự Giải thưởng chất lượng Việt Nam, giải thưởng chất lượng Quốc gia, đã có 3 giải bạc Giải thưởng chất lượng Quốc gia. Hướng dẫn các doanh nghiệp cơ sở sản xuất kinh doanh lập hồ sơ đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp, từ năm 1995 đến năm 2014 có 121 đơn đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp, đã được cấp 95 văn bằng bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp….

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, hoạt động nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa trong các doanh nghiệp vẫn còn nhiều hạn chế, chất lượng hàng hóa sản xuất trên địa bàn tỉnh còn ở mức thấp, khả năng cạnh tranh không cao, chưa thực sự hình thành phong trào năng suất, chất lượng với sự tham gia của các ngành, các doanh nghiệp. Nguyên nhân do một số cơ chế chính sách của Nhà nước về KH&CN nói chung và cho hoạt động nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa chưa đồng bộ và chưa phù hợp với yêu cầu thực tiễn, công tác thông tin tuyên truyền chưa đủ mạnh để hình thành, thúc đẩy các hoạt động nâng cao năng suất, chất lượng cho các doanh nghiệp…

Triển khai thực hiện Chương trình năng suất chất lượng quốc gia đến năm 2020 theo Quyết định số 712/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Sở KH&CN Cao Bằng đã chủ trì xây dựng, trình UBND tỉnh phê duyệt dự án Nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa của tỉnh Cao Bằng đến năm 2020 theo Quyết định số 628/QĐ-UBND ngày 14/5/2014. Mục tiêu: Thành lập Ban chỉ đạo triển khai dự án; số lượng doanh nghiệp cần tiến hành khảo sát đánh giá, để xác định đủ điều kiện tham gia vào dự án là 50 doanh nghiệp; doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm, hàng hóa chủ lực của địa phương tham gia vào dự án là 25 doanh nghiệp; các doanh nghiệp áp dụng các hệ thống quản lý, mô hình công cụ cải tiến năng suất và chất lượng là 15 doanh nghiệp; doanh nghiệp tham gia ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, chuyển giao công nghệ, đổi mới công nghệ, hoàn thiện công nghệ là 19 doanh nghiệp; chuyên gia về đánh giá đào tạo đội ngũ chuyên gia, cán bộ tư vấn trình độ chất lượng của sản phẩm hàng hóa là 20 chuyên gia; hình thành 1 tổ chức đánh giá chất lượng hàng hóa; hỗ trợ các doanh nghiệp xây dựng chương trình bảo vệ môi trường, kiểm soát năng lượng và sử dụng công nghệ tiên tiến là 12 doanh nghiệp; phấn đấu có ít nhất 5 doanh nghiệp điển hình về cải tiến năng suất, chất lượng.

Để đạt được các mục tiêu trên, dự án đề ra 5 nội dung, đó là: xác định sản phẩm, hàng hóa chủ lực, xác định và lựa chọn các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm, hàng hóa chủ lực tham gia vào dự án; triển khai hoạt động thông tin tuyên truyền, đào tạo tập huấn về năng suất, chất lượng cho các doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước; hỗ trợ các doanh nghiệp tham gia triển khai thực hiện dự án; tăng cường hiệu quả quản lý, năng lực kỹ thuật của hoạt động đo lường thử nghiệm về năng suất, chất lượng của các sản phẩm hàng hóa chủ lực tại địa phương; đánh giá trình độ, chất lượng của sản phẩm hàng hóa.