Để phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững, Cao Bằng đã tập trung chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp và kinh tế nông thôn theo hướng hiệu quả, thông qua ứng dụng các tiến bộ KH&CN vào sản xuất, bảo quản và chế biến; đẩy mạnh thâm canh, tăng vụ, đưa hệ số sử dụng đất từ 1,3 lần năm 2005 lên 1,8 lần năm 2010. Tiếp tục hình thành và phát triển các vùng chuyên canh sản xuất hàng hóa phù hợp với đặc tính sinh thái của từng loại cây để khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương. Hình thành vùng trồng thuốc lá trên 4.000 ha, đỗ tương 10.000 ha, xây dựng vùng chè đắng 5.000ha, vùng trúc sào 3.000 ha và vùng hồi 5.000ha; đẩy mạnh phát triển kinh tế trang trại, khai thác tốt diện tích triền núi đá dốc để phát triển các loại cây bản địa (mác mật, dạ hiến, cây lấy gỗ,...); đẩy mạnh chăn nuôi theo hướng đưa chăn nuôi trở thành một ngành chính; phát triển sản xuất nông-lâm nghiệp gắn với công nghiệp chế biến và thị trường tiêu thụ. Đẩy mạnh công tác khuyến nông; phát triển ngành nghề phi nông nghiệp ở nông thôn; hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng KT-XH nông thôn; đầu tư xóa dói giảm nghèo đối với vùng cao, vùng sâu vùng xa, vùng đòng bào dân tộc,...
Nhằm góp phần tạo bước chuyển biến về chất trong sản xuất nông nghiệp và phát triển mạnh nông thôn của tỉnh, từ năm 2005 đến nay, hoạt động KH&CN tỉnh đã tập trung vào nghiên cứu ứng dụng đổi mới công nghệ chế biến để đưa ra các sản phẩm mới có thế mạnh của tỉnh, vì vậy 70% các đề tài, dự án đã thực hiện hỗ trợ các đơn vị sản xuất kinh doanh ứng dụng tiến bộ KH&CN tạo ra các sản phẩm đặc sản có giá trị kinh tế cao như Trà Giảo cổ lam, Sản xuất gốm sứ chất lượng cao từ nguyên liệu địa phương, Nước thiên nhiên tinh khiết Pác Bó, Ván sợi ép, Phân bón tổng hợp ... khai thác được tiềm năng thế mạnh của địa phương, giải quyết việc làm cho nhiều lao động, nhất là lao động nông thôn trên địa bàn tỉnh.
Kế hoạch KH&CN trong thời gian qua đã tập trung cho nghiên cứu, khảo nghiệm trong lĩnh vực sản xuất nông lâm nghiệp, cụ thể là thử nghiệm và áp dụng rộng rãi các giống cây trồng, vật nuôi có năng suất chất lượng cao vào sản xuất, tỷ lệ giống mới đưa vào sản xuất tăng cao, giống thuốc lá mới đã đạt 100% diện tích, các giống lúa mới cho năng suất cao đạt 30% diện tích, các giống ngô mới đạt 80% diện tích. Trong chăn nuôi ứng dụng phương pháp thụ tinh nhân tạo trong việc phát triển đàn lợn, chương trình cải tạo, phát triển đàn bò của tỉnh theo hướng sin hoá đã đem lại nhiều kết quả tốt, bước đầu cải thiện thể trạng của đàn bò trong tỉnh.
Triển khai thực hiện các dự án thuộc Chương trình Xây dựng mô hình ứng dụng và chuyển giao KH&CN phục vụ phát triển kinh tế xã hội nông thôn và miền núi theo tinh thần Quyết định số 122/QĐ-TTg, ngày 05/7/2004 của Thủ tướng Chính phủ, được Sở KH&CN triển khai khâu nối đến các cơ sở, đặc biệt là cơ sở sản xuất kinh doanh. Xây dựng dự án trình UBND tỉnh đề xuất các nhiệm vụ thuộc Chương trình nông thôn miền núi do ngân sách sự nghiệp khoa học Trung ương hỗ trợ thực hiện trên 10 dự án. Trong đó lĩnh vực công nghiệp, chế biến đã triển khai dự án Chế biến gố ván dăm, ván sợi ép MDF; Mô hình trồng và chế biến quả gấc; Đầu tư thiết bị công nghệ sản xuất các sản phẩm chế biến sau đường như sản xuất cồn từ rỉ mật đường. Trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đã xây dựng mô hình trồng và chế biến cây dược liệu theo hướng sản xuất hàng hoá ở huyện Nguyên Bình; Dự án xây dựng mô hình chăn nuôi Đà điểu sinh sản và lấy thịt tại xã Bế Triều - Hoà An; Tiếp nhận công nghệ trồng và chế biến chè ô long; Sản xuất rau và hoa hàng hoá, xây dựng mô hình ứng dụng tiến bộ công nghệ trồng và chế biến cây giảo cổ lam tỉnh Cao Bằng thành hàng hóa… Với tổng kinh phí hỗ trợ trên 10 tỷ đồng và tập trung cho các đơn vị sản xuất kinh doanh, tạo bước đột phá mới trong đổi mới công nghệ, đưa ra sản phẩm hàng hoá mới trên cơ sở tận dụng, khai thác tiềm năng thế mạnh của địa phương.
Nét nổi bật trong nghiên cứu triển khai, ứng dụng tiến bộ KH&CN vào sản xuất thời gian qua là triển khai đề tài, dự án KH&CN đã gắn với việc phát triển sản xuất của doanh nghiệp và hợp tác xã, vì vậy đã góp phần xã hội hoá công tác KH&CN và nâng cao hiệu quả hoạt động KH&CN ở địa phương; đồng thời đã phục tráng và phát triển được nhiều loại cây, con nông, lâm, thủy sản đặc sản đã bị suy thoái của địa phương như: ứng dụng công nghệ vi ghép đỉnh sinh trưởng phục tráng được các giống Cam trưng vương, quýt Hà Trì, quýt Trà Lĩnh; tuyển chọn nhân giống và phát triển giống bưởi Phục Hoà; Tuyển chọn, phục tráng và xây dựng vườn gen một số cây ăn quả đặc sản địa phương: Mác mật, lê, hạt giẻ...; Ứng dụng KHKT cải tạo và phát triển đàn bò địa phương; Nuôi thử nghiệm các loại cá quý hiếm sông Gâm;… Những kết quả đạt được trong lĩnh vực KH&CN từ năm 2005 đến nay đã góp phần rất lớn trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đặc biệt là khu vực nông thôn.
KH&CN Cao Bằng đã và đang thực hiện các nhiệm vụ điều tra khảo sát nhằm phát hiện, khai thác, sử dụng tiềm năng thế mạnh của tỉnh, qua đó góp phần thúc đẩy quá trình phát triển nông nghiệp, nông thôn của tỉnh như nghiên cứu chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh, từng vùng, từng huyện. Công tác nghiên cứu địa chất trên địa bàn tỉnh đã xác định được các vùng có nguy cơ xảy ra tai biến, trượt lở, lũ quét… đưa ra các giải pháp phòng tránh, góp phần quan trọng cho xây dựng Đề án định canh định cư, ổn định sản xuất và đời sống của nhân dân; Điều tra khảo sát nhằm phát hiện đá quý và bán quý, nghiên cứu các giải pháp khai thác sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên và định hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế khu vực Mỏ thiếc, vùng Phia Đén - huyện Nguyên Bình sau khai thác khoáng sản; Điều tra, nghiên cứu, đánh giá thực trạng đa dạng sinh học và tài nguyên thiên nhiên làm cơ sở khoa học cho việc xây dựng vườn quốc gia Phia Oắc, Phia Đén; Khảo sát đánh giá các đặc điểm tự nhiên và đề xuất phương án quy hoạch, cải tạo sử dụng hợp lý vùng đất nông trường Lũng Lầu, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng; Điều tra đánh giá thực trạng khoa học kỹ thuật nông nghiệp tại tỉnh Cao Bằng;…
Bên cạnh việc thực hiện các đề tài, dự án nghiên cứu, triển khai ứng dụng KHCN, ngành KH&CN đã đẩy mạnh các hoạt động thông tin tuyên truyền nâng cao hiểu biết của người dân về các kiến thức KHKT&CN mới; tăng cường tư vấn, hỗ trợ các đơn vị, tổ chức và cá nhân trên địa bàn tỉnh tiến hành đăng ký xác lập quyền sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm của ngành nông nghiệp như: hạt dẻ Trùng Khánh, quýt Trà Lĩnh, miến dong hương rừng Phja Oắc; miến dong Nguyên Bình, chiếu trúc Cao Bằng; Lạp sườn Tâm Hòa; … qua đó góp phần xây dựng thương hiệu, mở đường cho các sản phẩm nông sản Cao Bằng thâm nhập và mở rộng thị trường ra ngoài tỉnh.
Trong thời gian tới, để KH&CN phục vụ phát triển nông nghiệp và nông thôn có hiệu quả hơn, ngành KH&CN đã đề ra một số định hướng sau:
Đẩy mạnh nghiên cứu tìm ra các giải pháp chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông, lâm nghiệp và nông thôn theo hướng sản xuất hàng hoá, gắn với công nghiệp chế biến và thị trường tiêu thụ. Tăng cường ứng dụng công nghệ sinh học để tạo ra các giống cây trồng, vật nuôi có năng suất, chất lượng, có giá trị kinh tế. Đẩy mạnh chuyển giao các kết quả nghiên cứu, các tiến bộ KH&CN vào nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn của tỉnh.
Từng bước thực hiện cơ giới hoá trong nông nghiệp, đưa máy móc, thiết bị và áp dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật (phân bón, thuốc trừ sâu, kỹ thuật canh tác,..) vào sản xuất nhằm nâng cao năng xuất lao động và chất lượng sản phẩm.
Xây dựng vùng sản xuất chuyên canh tập trung phù hợp với tiềm năng, lợi thế về khí hậu, đất đai, lao động của từng vùng. Tập trung xây dựng các vườn ươm, vườn cây mẹ đầu dòng phục vụ nhân giống phát triển cây ăn quả, xây dựng vườn cây công nghiệp năng suất, chất lượng cao. Ứng dụng công nghệ sinh học và công nghệ mới vào việc sản xuất các giống cây có năng suất, chất lượng cao.
Chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng thâm canh, tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả. Xây dựng các mô hình thâm canh rau sạch và cây ăn quả đặc sản, như: Mận, Lê, Hạt dẻ, Mác mật… Nghiên cứu, xây dựng các mô hình sản xuất, chế biến, bảo quản sau thu hoạch cho sản phẩm nông nghiệp.
Xây dựng, triển khai các mô hình chăn nuôi gia súc, gia cầm tập trung và các trang trại nuôi trồng thuỷ sản theo hướng công nghiệp ở những địa phương có điều kiện thuận lợi.
Phát triển đa dạng hoá các ngành nghề, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động ở nông thôn. Xây dựng làng nghề sản xuất các sản phẩm đặc trưng của địa phương.
Đa dạng các loại hình thông tin tuyên truyền về KHCN góp phần nâng cao dân trí, từng bước thay đổi tư duy và phương thức sản xuất, sinh hoạt lạc hậu của đồng bào vùng sâu, vùng xa.
Tăng cường tuyên truyền, tư vấn, hỗ trợ các đơn vị, tổ chức và cá nhân trên địa bàn tỉnh tiến hành đăng ký xác lập quyền sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm nông, lâm sản của địa phương.