Qua 10 năm triển khai thực hiện “Chương trình hành động về phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học của tỉnh đến năm 2020” và “Kế hoạch tổng thể phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học ở Việt Nam” của Thủ tướng Chính phủ, Cao Bằng đã đạt được một số kết quả nhất định, tạo cơ sở, nền tảng để sản xuất các sản phẩm có giá trị phục vụ đời sống, phát triển KT-XH và bảo vệ môi trường tại địa phương. Nhiều đề tài, dự án nghiên cứu KH&CN trong lĩnh vực nông nghiệp, dược phẩm và bảo vệ môi trường được triển khai thực hiện, trong đó có 08 đề tài về phục tráng, chọn tạo và bảo tồn quỹ gen giống cây trồng, vật nuôi; 05 đề tài nghiên cứu, khai thác tác dụng của cây dược liệu, 04 đề tài nghiên cứu, ứng dụng chế phẩm sinh học để xử lý ô nhiễm môi trường, chế biến thức ăn cho gia súc hay phục hồi, ổn định và nâng cao độ phì của đất… tiêu biểu như: Dự án ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật xây dựng mô hình sản xuất giống rau và hoa thương phẩm chất lượng cao; Ứng dụng công nghệ vi ghép đỉnh sinh trưởng để phục tráng và phát triển giống cam, quýt địa phương; Dự án xây dựng mô hình trồng cây ăn quả ôn đới có triển vọng (đào, lê, hồng, mận) đặc hữu tại Cao Bằng; nghiên cứu và ứng dụng công nghệ sản xuất giống cá rô phi đơn tính bằng Hooc môn 17 –Methylestosterone; Nghiên cứu đặc điểm sinh học, độc tính cấp và đề xuất giải pháp dự phòng, cấp cứu và điều trị ngộ độc thực vật độc, nấm độc thường gặp tại Cao Bằng; nghiên cứu sản xuất sản phẩm chức năng có tác dụng lợi mật, kích thích tiêu hóa, bảo vệ gan từ lá và nghiên cứu nguyên liệu làm thuốc có tác dụng bảo vệ gan, tác dụng giảm đau từ tinh dầu quả cây mác mật;…

Tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ kỹ thuật làm công tác nghiên cứu, ứng dụng CNSH thông qua dự án Đầu tư trang thiết bị phòng công nghệ sinh học và công nghệ tỉnh Cao Bằng được UBND tỉnh phê duyệt năm 2011, đến nay, Sở KH&CN Cao Bằng đã đầu tư một số máy móc, thiết bị phục vụ phân tích, kiểm nghiệm, ứng dụng công nghệ sinh học tại Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH&CN; cử 07 cán bộ đi đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ phòng công nghệ sinh học, góp phần tăng cường năng lực hoạt động cho phòng thí nghiệm công nghệ sinh học và phân tích kiểm nghiệm, đồng thời chuẩn hóa phòng thí nghiệm hiện có theo tiêu chuẩ VILAS đáp ứng yêu cầu phục vụ công tác quản lý và nghiên cứu ứng dụng trong tình hình mới.

Với việc ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ từ nguồn ngân sách nhà nước, trong đó ưu tiên, khuyến khích nghiên cứu, ứng dụng công nghệ sinh học một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã mạnh dạn đầu tư nghiên cứu, ứng dụng công nghệ sinh học sản xuất hàng hóa có giá trị kinh tế như Công ty TNHH công nghệ sinh học Ngân Hà, Công ty Cổ phần Giống và thức ăn chăn nuôi Cao Bằng, Công ty TNHH thương mại và xây dựng Nguyệt Hà…

Có thể nói, công nghệ sinh học đã góp phần quan trọng vào phát triển sản xuất nông nghiệp, tạo ra các giống cây trồng mới có năng suất, chất lượng và giá trị kinh tế cao, đồng thời phục tráng, bảo tồn, cải tạo các loại giống cây lương thực, cây dược liệu, cây ăn quả đặc sản của địa phương như Cam Trưng Vương, quýt Hà Trì, quýt Trà Lĩnh, giống lúa nếp Hương, nếp Pì Pất, lan Thạch hộc Thiết bì, Giảo cổ lam… trong chăn nuôi, bước đầu đã xây dựng được các mô hình ứng dụng công nghệ sinh học trong xử lý các phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn chăn nuôi, góp phần nâng cao chất lượng đàn gia súc, giảm tỷ lệ gia súc bị dịch bệnh, chết. Trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, đã triển khai nhiều mô hình ứng dụng chế phẩm sinh học EM, EMUNIV để xử lý chất thải, cải thiện ô nhiễm môi trường ở các vùng nông thôn.

Với những kết quả đã đạt được trong 10 năm qua, Cao Bằng đã đề ra một số nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm trong thời gian tới là: Tiếp tục quán triệt triệt thực hiện Chỉ thị số 50-CT/TW của Ban Bí thư khóa IX, Kết luận số 06-KL/TW của Ban Bí thư khóa XII, Quyết định số 188/2005/QĐ-TTg ngày 22/7/2005 của Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 1096/QĐ-UBND ngày 13/6/2006 của UBND tỉnh về việc phê duyệt Chương trình hành động phát triển và ứng dụng CNSH của tỉnh đến năm 2020. Xác định phát triển và ứng dụng CNSH là một trong những nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, có tính chiến lược của các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp.

Đẩy mạnh đầu tư nghiên cứu, ứng dụng có hiệu quả CNSH để tạo ra các giống cây trồng, vật nuôi, chủng vi sinh vật, các chế phẩm sinh học mới có năng suất chất lượng và hiệu quả kinh tế cao phục vụ tốt nhu cầu chuyển đổi cơ cấu kinh tế trong lĩnh vực nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới; Tập trung nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi và có hiệu quả công nghệ sau thu hoạch, công nghệ chế biến, tăng tỷ lệ nông, lâm sản được chế biến bằng CNSH, nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của nông sản hàng hoá phục vụ tốt nhu cầu tiêu dùng của địa phương và xuất khẩu; Nghiên cứu ứng dụng CNSH phục vụ cho lĩnh vực môi trường, đặc biệt là các công nghệ và sản phẩm đáp ứng yêu cầu cho xử lý nước thải, rác thải, khí thải của thành phố và các huyện; Tạo ra các công nghệ và sản phẩm sinh học với chi phí thấp, gần gũi với tự nhiên và con người để bảo vệ môi trường; Khuyến khích phát triển thị trường sản phẩm công nghệ sinh học của địa phương.

Chú trọng công tác đào tạo và đào tạo lại đội ngũ cán bộ có năng lực và trình độ cao về CNSH; quan tâm tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp đầu tư xây dựng các cơ sở khoa học công nghệ. Huy động các nguồn lực đầu tư cho việc đẩy mạnh phát triển và ứng dụng CNSH theo hướng ưu tiên phát triển các sản phẩm chủ lực có lợi thế, có khả năng sản xuất quy mô lớn và thương mại hóa của địa phương…

Nghiên cứu và phát triển các công nghệ thuộc lĩnh vực CNSH để bảo quản và chế biến nông - lâm - thuỷ sản nhằm giảm tổn thất sau thu hoạch. Nghiên cứu và phát triển các công nghệ chế biến các phụ, chế phẩm nông - lâm - ngư nghiệp thành các sản phẩm có giá trị kinh tế; Đẩy mạnh nghiên cứu và áp dụng nghiêm ngặt các quy định về an toàn sinh học. Chú trọng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sinh học trong công tác an toàn thực phẩm bảo đảm sức khỏe và đời sống của nhân dân. Duy trì và lưu trữ các nguồn gen dược liệu quí hiếm của địa phương. Mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế để đào tạo nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ làm công tác nghiên cứu, phát triển CNSH của tỉnh. Huy động tối đa nguồn lực của các tổ chức, doanh nghiệp trong việc phát triển và ứng dụng CNSH phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH đất nước và sự nghiệp phát triển KT-XH trên địa bàn tỉnh./.