Xác định rõ nhiệm vụ, mục tiêu phát triển KH&CN địa phương, UBND tỉnh Cao Bằng đã xây dựng và phê duyệt Quy hoạch phát triển KH&CN tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2011-2020. Việc triển khai thực hiện Quy hoạch đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo thường xuyên của lãnh đạo các cấp và nhận thức của xã hội về vai trò, vị trí của ngành KH&CN có chuyển biến tích cực. Công tác chỉ đọa, điều hành đã hướng vào mục tiêu đổi mới, nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu phục vụ phát triển các ngành, lĩnh vực quan trọng như: nông nghiệp, công nghiệp, y- dược, văn hóa- xã hội,…

Việc ban hành, cụ thể hóa các cơ chế, chính sách về KH&CN trên địa bàn tỉnh đã góp phần tạo sự thông thoáng và có hướng mở cho các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh tích cực tham gia các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng các tiến bộ KH&CN vào thực tiễn sản xuất tại địa phương.

Thực hiện mục tiêu phát triển KH&CN năm 2016 trên địa bàn tỉnh, Cao Bằng đã đầu tư từ Ngân sách Nhà nước là 23.680 triệu đồng cho phát triển KH&CN. Đầu tư ngoài ngân sách ước tính khoảng 6 tỷ đồng, là vốn đối ứng của doanh nghiệp để thực hiện các nhiệm vụ KH&CN và đầu tư đổi mới công nghệ có sự hỗ trợ của Ngân sách nhà nước.

Theo thống kê năm 2016, số tổ chức KH&CN phân theo các lĩnh vực và thành phần trên địa bàn tỉnh như sau: có 06 tổ chức là cơ quan quản lý nhà nước, 01 tổ chức là bệnh viện; 01 tổ chức là trường Đại học các cấp, 07 tổ chức sự nghiệp, 01 doanh nghiệp; Tổng số cán bộ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ thuộc: cơ quan quản lý nhà nước là 134 người, bệnh viện có 22 người; trường Đại học các cấp có 131 người; các tổ chức sự nghiệp có 86 người, doanh nghiệp có 24 người.

Các hoạt động KH&CN của địa phương năm 2016 được tập trung triển khai theo định hướng phát triển kinh tế- xã hội và Quy hoạch phát triển KH&CN của tỉnh; Chiến lược phát triển KH&CN giai đoạn 2016-2020, qua đó đã đạt nhiều kết quả tốt đẹp.

Về khoa học xã hội và nhân văn: Tiếp tục nghiên cứu để góp phần giải quyết các vấn đề xã hội của địa phương, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, duy trì ổn định an ninh trật tự, cung cấp luận cứ cho xây dựng chính sách phát triển kinh tế- xã hội của địa phương với các đề tài tiêu biểu như: Sưu tầm các văn bản chữ Nôm- Tày ở Cao Bằng; Xây dựng và đưa các làn điệu dân ca dân tộc Tày, Nùng tỉnh Cao Bằng vào giảng dạy; Các giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị dân ca dân tộc Tày, Nùng, Mông, Dao tỉnh cao Bằng; Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và đánh giá kết quả phẫu thuật nội soi ổ bụng trong điều trị viêm ruột thừa cấp tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng; Nâng cao hiệu quả phong trào quần chúng tham gia tự quản đường biên, mốc quốc giới và an ninh trật tự xóm, bản khu vực biên giới của Bộ đội Biên phòng tỉnh Cao Bằng;…

Trong lĩnh vực nông nghiệp: các nhiệm vụ KH&CN được đề xuất và phê duyệt triển khai tập trung theo hướng nghiên cứu, phát triển các loại cây trồng, vật nuôi có thế mạnh của địa phương để hình thành các vùng sản xuất chuyên canh, góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tạo ra các sản phẩm hàng hóa nông nghiệp đặc sản có giá trị kinh tế cao thông qua việc nghiên cứu, ứng dụng nhiều công nghệ mới trong việc phục tráng và phát triển các giống cây trồng đặc sản của địa phương, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất hàng hóa như cam Trưng Vương, quýt Hà Trì, quýt Trà Lĩnh, lê Thạch An, lê Bảo Lạc, lê Nguyên Bình, lúa nếp hương Bảo Lạc, nếp Pì Pất, mận Bảo Lạc, rạu dạ hiến,…

Nhiều sản phẩm tiêu biểu của cao Bằng đã được quan tâm hỗ trợ đăng ký xác lập thành công quyền sở hữu công nghiệp như: các nhãn hiệu tập thể: “Quýt Trà Lĩnh”, “Bò H’Mông Cao Bằng”, “Miến dong hương rừng Phja Oắc”, “Khẩu Sli Nà Giàng”, “Miến dong Nguyên Bình”, “Rượu Phục Hòa”; chỉ dẫn địa lý “Trùng Khánh” cho sản phẩm hạt dẻ của huyện Trùng Khánh, UBND tỉnh đang tiếp tục chỉ đạo Sở KH&CN hỗ trợ xây dựng chỉ dẫn đại lý cho sản phẩm trúc sào Cao Bằng,…

Tỉnh Cao Bằng đã được Bộ KH&CN hỗ trợ triển khai các dự án thuộc chương trình Nông thôn miền núi nhằm góp phần phát triển KT-XH địa phương như: dự án Xây dựng mô hình sản xuất giống, nuôi trồng và chế biến nấm hương đặc sản theo hướng công nghiệp tại tỉnh Cao Bằng; dự án Ứng dụng KH&CN trồng một số loại cây ăn quả năng suất, chất lượng cao trên địa bàn xã Trường hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng; dự án Ứng dụng KH&CN phát triển chăn nuôi phù hợp với điều kiện của xã Trường hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng; “Ứng dụng KH&CN trong sản xuất khoai tây giống và khoai tây nguyên liệu rải vụ tại huyện Trùng Khánh và Trà Lĩnh tỉnh Cao Bằng”, “Ứng dụng KH&CN xây dựng mô hình canh tác sắn bền vững tại Cao Bằng”…

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, Cao Bằng đã và đang gặp một số khó khăn và hạn chế trong triển khai thực hiện Chiến lược phát triển KH&CN như: các ngành, các cấp, đặc biệt là cấp huyện chưa nhận thức rõ vai trò của KH&CN trong phát triển KT-XH; đội ngũ cán bộ KH&CN của tỉnh tuy có phát triển về số lượng nhưng chất lượng chưa đáp ứng yêu cầu; kinh phí đầu tư cho KH&CN còn hạn hẹp; tỉnh chưa có cơ chế phù hợp để huy động nguồn lực xã hội đầu tư cho KH&CN; chất lượng các Hội đồng khoa học chưa cao; một số đề tài, dự án KH&CN đã kết thúc nhưng chưa hòn thiện thủ tục thanh lý tài sản; các doanh nghiệp, tổ chức trên địa bàn tỉnh chưa có điều kiện đầu tư đổi mới công nghệ sản xuất và ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học vào sản xuất;…

Những khó khăn, tồn tại trên gây cản trở trực tiếp đến hiệu quả thực hiện Chiến lược, vì vậy việc nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành về vị trí, vai trò của KH&CN và tập trung đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn, khắc phục tồn tại, nâng cao chất lượng các nhiệm vụ KH&CN hiện nay là rất cần thiết và cần sự chung tay của các cấp, các ngành và địa phương./.

TBT