Là một xóm vùng cao, điều kiện còn nhiều khó khăn, xóm Tấn Hẩu, xã Ngọc Động, huyện Thông Nông có 30 hộ dân, trong đó chủ yếu là đồng bào dân tộc Nùng. Trước đây, hướng phát triển kinh tế chính của người dân là canh tác trên đất nương rẫy, thu nhập thấp. Tuy nhiên, những năm gần đây, các hộ dân trong xóm đã mạnh dạn chuyển hướng sản xuất sang chăn nuôi trâu vỗ béo đạt hiệu quả kinh tế cao, từng bước vươn lên thoát nghèo.

Vỗ béo trâu là phương thức nuôi những con trâu đực gầy, trâu sau 24 tháng tuổi hay những con trâu loại thải trở nên béo tốt, nhiều thịt và đạt tiêu chuẩn bán. Thời gian nuôi vỗ béo thường kéo dài từ 4-6 tháng. Trâu là động vật nhai lại, chất thô là thành phần chính trong khẩu phần ăn của chúng, theo người dân trong xóm cho biết, trong thời gian qua, các hộ dân trong xóm chủ yếu vỗ béo cho trâu thông qua việc cung cấp cỏ tươi, lá cây rừng, rơm rạ hay cỏ khô cho trâu ăn, vì vậy người dân hầu như không phải bỏ chi phí mua thức ăn cho trâu mà chỉ tốn công chăm sóc. Đây là nguyên nhân khiến nghề nuôi trâu vỗ béo nhanh chóng lan tỏa thành một phong trào phát triển kinh tế được tất cả người dân trong xóm tích cực hưởng triển khai.
Anh Lăng Văn Bộ - Trưởng xóm Tấn Hẩu cho biết: “Nghề chăn nuôi trâu vỗ béo đã được một số hộ dân trong xóm thực hiện từ hai năm trở lại đây. Mới đầu chỉ có vài hộ nuôi, thấy hiệu quả kinh tế nên hiện nay 100% các hộ trong xóm đều nuôi theo hình thức này. Tuy nhiên, do kinh tế bà con còn hạn hẹp, chưa có điều kiện đầu tư phát triển, mỗi hộ chỉ nuôi được khoảng 2 con, hộ nhiều nhất nuôi được 6 con. Đặc biệt từ khi triển khai mô hình nuôi trâu vỗ béo, các hộ dân trong xóm đều đã đầu tư xây dựng chuồng trại cho trâu tách ra gỏi gầm sàn nhà, qua đó góp phần thực hiện tốt một trong những nội dung về đảm bảo vệ sinh môi trường nông thôn.

Từ năm 2013 đến nay, gia đình anh Bộ cũng đã nuôi và bán được 2 lứa trâu vỗ béo, mỗi lứa 2 con, thời gian nuôi mỗi lứa kéo dài khoảng 5-6 tháng, sau khi trừ chi phí mua con giống và nuôi, mỗi lứa anh thu lãi từ 20-30 triệu đồng. Hiện nay anh đang nuôi lứa thứ 3, số lượng nuôi là 2 con.

So với nuôi trâu theo hình thức thả núi, mô hình nuôi trâu vỗ béo, hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn, thời gian nuôi trâu thả núi khoảng 4 - 5 năm mới xuất bán, thời gian nuôi trâu vỗ béo từ 4 – 6 tháng, trong khi thu nhập ngang nhau. Nuôi trâu thả núi phải tốn công chăn thả và phải trông nom, nuôi trâu vỗ béo là nuôi nhốt, chỉ cần tận dụng thời gian nhàn rỗi, hoặc tranh thủ lúc đi làm đồng cắt cỏ mang về nuôi trâu. Hiện nay, ngoài việc tận dụng nguồn rơm, cỏ sẵn có tại địa phương, người dân xóm Tấn Hẩu đã trồng cỏ voi ở các sườn đồi, sườn núi để đảm bảo thức ăn cho trâu, qua đó đã góp phần phủ xanh đất trống, đồi núi trọc xung quanh xóm.



Người dân xóm Tấn Hẩu tận dụng đất bỏ hoang ở các sườn đồi, dốc núi để trồng cỏ voi

Gia đình anh Lăng Văn Chính là một hộ nuôi trâu vỗ béo điển hình ở xóm Tấn Hẩu đã nuôi thành công 3 lứa trâu, mỗi lứa từ 5-7 con, hiện nay gia đình anh đang vỗ béo tiếp 6 con trâu, anh cho biết: Việc áp dụng và phát triển nghề vỗ béo trâu không khó. Ngoài việc tận dụng nguồn rơm, cỏ sẵn có tại địa phương, người nuôi chỉ cần kết hợp cho trâu, bò ăn thêm một ít cám hỗn hợp vào mùa đông là được.

Theo bà Nông Thị Nga – Phó Chủ tịch Hội Nông dân huyện Thông Nông cho biết: Trên cơ sở xác định nuôi trâu vỗ béo là hướng phát triển kinh tế có hiệu quả, người dân rất tâm huyết và tích cực hưởng ứng mà không cần các cơ quan, ban, ngành chức năng phải tuyên truyền, vận động, năm 2013, Hội Nông dân huyện Thông Nông đã triển khai thực hiện dự án hỗ trợ dân nuôi trâu vỗ béo, trong đó đã hỗ trợ cho 10 hộ dân vay vốn, mỗi hộ được vay 15 triệu với lãi xuất thấp là 0,6%/năm từ nguồn quỹ hỗ trợ nông dân. Các hộ được hỗ trợ đều là hội viên Hội nông dân và là các hộ nghèo nhưng chăm chỉ, biết cách tính toán làm ăn để hoàn trả lại vốn vay đúng kỳ hạn.

Qua gần một năm thực hiện, dự án đã thu được những kết quả rất khả quan, 100% các hộ được vay vốn đã nuôi và bán được trung bình 2 lứa trâu vỗ béo, mỗi lứa 1 con, thu lãi từ 10-15 triệu đồng/ lứa. Tuy nhiên do nguồn quỹ có giới hạn nên mỗi hộ chỉ được vay 15 triệu đồng trong vòng 3 năm, trong khi giá mua một con trâu gầy trung bình từ 20-25 triệu đồng, vì vậy người dân vẫn phải vay bổ sung từ các nguồn khác từ 5-10 triệu đồng để mua một con trâu giống. Đây là một trở ngại lớn đối với người dân trong việc phát triển nghề nuôi trâu vỗ béo tại đây. Hiện nay, đa số các hộ dân đều mong muốn được vay số tiền lớn hơn và thời gian hoàn trả vốn kéo dài khoảng 5 năm, để người dân có thể tích lũy vốn, tiếp tục đầu tư nuôi trâu vỗ béo phát triển kinh tế gia đình.

Hiện nay, nghề nuôi trâu vỗ béo mới chỉ hình thành ở quy mô nhỏ. Đây là một trong những nghề chăn nuôi đã và đang mở ra nhiều triển vọng trong việc xoá đói giảm nghèo cho bà con các thôn vùng cao ở xã Ngọc Động nói chung và huyện Thông Nông nói riêng. Vì vậy, để khuyến khích nghề này phát triển, rất mong các cấp, ngành chức năng cần quan tâm hơn nữa, đặc biệt là xem xét hỗ trợ vốn cho người dân nhân rộng mô hình này.