Những điểm mới căn bản của dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông
05/06/2017
Lượt xem: 733
Vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố Dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể để lấy ý kiến đóng góp của dư luận xã hội, các nhà khoa học, cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên, học sinh trước khi thực hiện chính thức. Dự thảo có một số điểm mới như sau:
Chương trình Giáo dục phổ thông gồm:
Chương trình tổng thể: Là phương hướng và kế hoạch khái quát của toàn bộ chương trình giáo dục phổ thông. Quan điểm, mục tiêu xây dựng chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) của từng cấp học; yêu cầu cần đạt về phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi của học sinh cuối mỗi cấp học; các lĩnh vực giáo dục; hệ thống môn học; thời lượng của từng môn học; định hướng nội dung giáo dục bắt buộc ở từng lĩnh vực giáo dục và môn học ở từng cấp học đối với tất cả học sinh trên phạm vi toàn quốc; định hướng về phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục của từng môn học; điêu kiện khung tối thiểu của nhà trường để thực hiện chương trình.
Chương trình môn học: Là phương hướng và kế hoạch cụ thể của một môn học, trong đó xác định vị trí, vai trò môn học trong thực hiện mục tiêu chương trình giáo dục phổ thông; mục tiêu và yêu cầu cần đạt của môn học về kiến thức, kỹ năng, thái độ và những đóng góp của môn học vào việc phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh ở mỗi lớp hoặc cấp học; nội dung giáo dục cốt lõi (bắt buộc) ở từng cấp học đối với tất cả học sinh trên phạm vi toàn quốc; kế hoạch dạy học môn học ở mỗi lớp và mỗi cấp học; định hướng phương pháp và hình thức tổ chức dạy học, cách thức đánh giá kết quả học tập của học sinh trong môn học.
Nội dung Chương trình Giáo dục phổ thông gồm hai giai đoạn:
Giáo dục cơ bản (cấp tiểu học và cấp trung học cơ sở): Bảo đảm trang bị kiến thức phổ thông nền tảng, nội dung tích hợp các môn học; tinh giản, tránh chồng chéo nội dung giáo dục, giảm hợp lý số môn học.
Giáo dục định hướng nghề nghiệp (cấp trung học phổ thông): Nội dung dạy học mang tính phân hóa cao, chuẩn bị cho học sinh tham gia thị trường lao động hoặc học giai đoạn sau phổ thông có chất lượng. Ngoài một số môn học bắt buộc, học sinh tự chọn các môn học và chuyên đề học tập có nội dung phù hợp với năng lực, sở trường của mỗi học sinh và gắn với định hướng nghề nghiệp sau THPT.
Cách thức tiếp cận học sinh
Chuyển từ tiếp cận nội dung sang cách tiếp cận năng lực, nhằm phát triển phẩm chất và năng lực người học. Chương trình mới đã xác định các phấm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi cần hình thành, phát triển cho học sinh được thể hiện dưới dạng yêu cầu cần đạt cụ thể cho từng cấp học, làm căn cứ xác định các lĩnh vực giáo dục, các môn học và hoạt động giáo dục, phương pháp giáo dục và phương pháp đánh giá kết quả giáo dục phù hợp ( Đây là điểm khác với chương trình theo định hướng tiếp cận nội dung (thiên về truyền thụ kiến thức), theo đó quy trình xây dựng chương trình bắt đầu ngay bằng việc xác định nội dung dạy học).
Hình thành và phát triển các phẩm chất chủ yếu cho học sinh: Yêu đất nước, yêu con người, chăm học, chăm làm, trung thực, trách nhiệm (Đây là Căn cứ để xác định các phẩm chất chủ yểu nói trên là những đức tính của người Việt Nam được nêu ra trong các nghị quyết của Đảng Cộng Sản Việt Nam về xây dựng văn hoá, con người Việt Nam, đặc biệt là Năm điều Bác Hồ dạy học sinh và yêu cầu giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh hiện nay và là những năng lực mà ai cũng cần có để sống, làm việc trong xã hội hiện đại); các năng lực: Năng lực chung (tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo, chuyên môn), năng lực chuyên môn (ngôn ngữ, tính toán, tìm hiểu tự nhiên, xã hội, công nghệ, tin học, thẩm mỹ, thể chất).
Thực hiện dân chủ hóa, xã hội hóa giáo dục và đào tạo
Chương trình mới được thực hiện thống nhất trong toàn quốc, UBND tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương tổ chức biên soạn bổ sung những nội dung phù hợp với đặc điểm của địa phương. Các tài liệu này phải được thẩm định bởi Hội đồng thẩm định cấp tỉnh và được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) phê duyệt.
Các nhà trường và cơ sở giáo dục có quyền chủ động trong việc xây dựng kế hoạch giáo dục hàng năm. Căn cứ điều kiện thực tiễn, tham khảo ý kiến của giáo viên, học sinh, phụ huynh học sinh lựa chọn sách giáo khoa phù hợp.
Học sinh được lựa chọn các học phần, các môn học và hoạt động giáo dục phù hợp với sở trường, nguyện vọng; phát huy tính năng động, tư duy độc lập và sáng tạo của học sinh trong học tập, rèn luyện.
Bộ GD&ĐT tổ chức biên soạn một bộ sách giáo khoa. Khuyến khích các tổ chức, cá nhân biên soạn sách giáo khoa trên cơ sở chương trình giáo dục phổ thông. Các bộ sách giáo khoa phải dược cấp có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt.
Phương pháp giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục
Phương pháp giáo dục: Áp dụng các phương pháp tích cực hoá hoạt động của người học. Giáo viên từ người dạy học (giảng bài) sang người tổ chức, hướng dẫn hoạt động học. Học sinh từ người thụ động tiếp thu lời dạy của giáo viên sang người chủ động thực hiện các hoạt động học để tự tìm tòi, lĩnh hội và thực hành, vận dụng kiến thức.
Kết quả giáo dục: Đánh giá bằng các hình thức định tính và định lượng thông qua đánh giá thường xuyên, định kỳ ở cơ sở giáo dục, các kỳ đánh giá trên diện rộng ở cấp quốc gia, cấp địa phương và các kỳ đánh giá quốc tế.
Hệ thống các môn học và hoạt động giáo dục
Chương trình mới giảm số môn học, thời lượng học so với chương trình hiện hành và thấp hơn chương trình một số nước (Ở giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp, theo chương trình mới, lớp 10 có 13 môn học và 2 hoạt động giáo dục; lớp 11 và lớp 12 có 9 môn học và hoạt động giáo dục. Chương trình hiện hành có 13 môn học và 4 hoạt động giáo dục ở tất cả các lớp. Riêng Tiểu học: số giờ học ở tiểu học tăng lên do chuyển từ dạy học 1 buổi/ngày sang 2 buổi/ngày..). Tên gọi một số môn học và hoạt động giáo dục được thay đổi cho phù hợp hơn trên cơ sở các môn học và hoạt động giáo dục trong chương trình hiện hành. Một số môn học tích hợp được xây dựng trên cơ sở các môn học hiện hành (ví dụ, ở trung học cơ sở, môn Khoa học tự nhiên gồm ba phân môn Vật lý, Hóa học, Sinh học và một số chủ đề tích hợp; môn khoa học xã hội gồm ba phân môn Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân và một số chủ đề tích hợp.)
BBT