Trong lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo: Hệ thống trường, lớp học tiếp tục được củng cố, phát triển cơ bản đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân. Hiện nay, toàn huyện có 33 trường học từ mầm non đến phổ thông (tăng 02 trường mầm non, giảm 01 trường THCS so với năm 2010), 01 trung tâm giáo dục thường xuyên và 10 trung tâm học tập cộng đồng. Năm 2014, huyện có 10/10 xã, thị trấn đạt chuẩn phổ cấp giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn phổ cập trước thời hạn 01 năm, từ năm 2010 đến nay, huyện có 04 trường đạt chuẩn quốc gia.

Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên trong các nhà trường đủ về số lượng, tương đối đồng đều về cơ cấu, trình độ chuyên môn nghiệp vụ và phẩm chất chính trị ngày càng được nâng cao. Đến nay, 100% giáo viên có trình độ đạt chuẩn, trong đó có 24,62% giáo viên có trình độ đào tạo trên chuẩn. Huyện có tỷ lệ học sinh hoàn thành chương trình tiểu học đạt 100%; tỷ lệ học sinh hoàn thành chương trình THCS đạt 98,68%; tốt nghiệp THPT đạt 98%; từ năm 2010 đến nay, huyện đã có 380 học sinh đỗ vào các trường đại học và cao đẳng; tỷ lệ học sinh đạt hạnh kiểm khá trở lên chiếm trên 97%.

Chất lượng khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân ngày càng được cải thiện, trong 5 năm qua, huyện đã thực hiện khám chữa bệnh cho 296.438 lượt người. Cơ sở vật chất ngành y tế được đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp. Hiện nay, huyện có 13 bác sỹ/ vạn dân, có 9/10 trạm y tế có bác sỹ, có 04 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế xã (gồm trạm y tế các xã: Cô Mười, Quang Trung, Quang Vinh, Xuân Nội). Công tác Dân số- kế hoạch hóa gia đình được tổ chức triển khai có hiệu quả, tỷ suất sinh hàng năm của huyện giảm 0,2 ‰, tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em giảm xuống còn 17,3%.

Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa được phát triển sâu rộng trong nhân dân. Các giá trị văn hóa truyền thống dân tộc được khôi phục, giữ gìn như: Dá hai ở thị trấn Hùng Quốc, Sli Giang ở xã Tri Phương; lượn then ở 02 xã: Quang Trung, Xuân Nội; các lễ hội “lồng tồng”, “háng tán”, “thanh minh”. Huyện được UBND tỉnh công nhận các di tích lịch sử Đền thờ Nông thống Lệnh và Cầu Cốc Khoác ở thị trấn Hùng Quốc. Tỷ lệ gia đình văn hóa của huyện mỗi năm đạt trên 80%; xóm, tổ dân phố văn hóa đạt trên 55%; cơ quan, đơn vị văn hóa đạt 92%; 106/123 xóm có nhà văn hóa và 5 nhà văn hóa xã; phong trào thể dục thể thao quần chúng được đẩy mạnh với các cuộc thi và giao lưu thể thao như: tung còn, bắn nỏ, đẩy gậy, kéo co, bóng đá,…

Thực hiện chương trình phát triển du lịch giai đoạn 2011-2015, huyện đã triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm kêu gọi đầu tư vào các khu du lịch và quảng bá, giới thiệu các điểm du lịch của huyện như: Khu du lịch sinh thái Hồ Thăng Hen, di tích danh lam thắng cảnh Hang Ghị Rằng xã Quốc Toản, khu danh lam thắng cảnh Động Giộc Đâư- thị trấn Hùng Quốc, mỗi nămthu hút gần 18.000 lượt khách đến tham quan.

Huyện có 100% xã, thị trấn được phủ sóng truyền hình; 60% xã, thị trấn có hệ thống truyền thanh; 95% số hộ được xem Đài Truyền hình Việt Nam.

Chính sách giảm nghèo đã góp phần cải thiện đời sống của nhân dân. Năm 2011, tỷ lệ hộ nghèo của huyện chiếm 43,4% tổng số hộ dân, đến nay đã giảm xuống còn 19,46%, tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân mỗi năm từ 4-5%. Đầu tư cho các xã đặc biệt khó khăn của huyện trong 5 năm qua đạt trên 60 tỷ đồng, xây mới và cải tạo, nâng cấp được 71 công trình; hỗ trợ phát triển sản xuất cho các hộ nghèo vùng đặc biệt khó khăn với tổng kinh phí 8,2 tỷ đồng; hỗ trợ gần 3,2 tỷ đồng cho 35.742 lượt người; hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát được 374 nhà; xây được 75 nhà ở cho người có công với cách mạng.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác phát triển văn hóa- xã hội của địa phương còn gặp một số khó khăn, tồn tại như: chất lượng đào tạo nghề, tỷ lệ lao động qua đào tạo, giải quyết việc làm, xuất khẩu lao động đạt kết quả chư cao. Cơ sở vật chất một số trường học chưa đáp ứng được yêu cầu dạy học 2 buổi/ngày; cơ sở vật chất, trang thiết bị tại một số trạm y tế xã đã xuống cấp và hư hỏng nhiều; phong trào văn hóa thể dục thể thao chưa phát triển đồng đều giữa các xã, thị trấn;…

Huyện đã xác định, một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới của địa phương là tạo bước chuyển biến về chất lượng trên các lĩnh vực văn hóa, y tế, giáo dục- đào tạo, nâng cao dân trí; thực hiện xóa đói, giảm nghèo nhanh và bền vững, giải quyết tốt các chính sách xã hội. Để thực hiện được nhiệm vụ này, các cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân địa phương cần tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, nhất trí cùng nỗ lực thực hiện có hiệu quả các chính sách, chương trình, kế hoạch phát triển văn hóa- xã hội của trung ương và các cấp địa phương ban hành.

Nguyệt Quế