Việc triển khai thực hiện Chương trình được các sở, ngành, địa phương quan tâm. Năng suất, sản lượng, chất lượng các cây trồng, vật nuôi ngày càng được nâng cao, các mô hình sản xuất nông nghiệp dần được hình thành. Hoạt động thu hút doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn được đẩy mạnh. Tốc độ tăng trưởng bình quân ngành nông nghiệp năm 2016 đạt 0,92%, năm 2017 đạt 2,69% (không đạt theo mục tiêu của chương trình là 4%/năm), nhưng giá trị ngành nông nghiệp năm 2017 (theo giá năm 2010) đạt 3.811 tỷ đồng, tăng 2,6% (tăng 95 tỷ đồng) so với cùng kỳ năm 2016. Tỷ trọng ngành nông nghiệp trong cơ cấu kinh tế năm 2016 là 26,43%, năm 2017 giảm còn 24,33%. Thực hiện hỗ trợ 07 mô hình sản xuất nông nghiệp có giá trị, phù hợp với điều kiện của địa phương, đạt 70% mục tiêu của Chương trình. Tỷ lệ che phủ rừng năm 2017 đạt 54,2%, vượt 2,6% so với mục tiêu đề ra. Đến hết năm 2017, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt 13,7 triệu đồng (tăng 1,5% triệu đồng so với năm 2015). Có 10 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đạt 50% mục tiêu Chương trình; bình quân các xã thực hiện xây dựng nông thôn mới đạt 8,27 tiêu chí/xã, bằng 68,9% mục tiêu Chương trình.

Trong tổ chức sản xuất nông nghiệp: Chỉ đạo các địa phương tập trung đẩy mạnh sản xuất, áp dụng thâm cạnh tăng vụ, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng. Thực hiện các giải pháp đưa giống chất lượng cao, giống mới (lúa, ngô, mía) vào sản xuất; hỗ trợ xây dựng vùng lúa chất lượng cao, vùng lúa nếp đặc sản (Nếp Pì pất, Nếp ong), vùng thuốc lá, vùng mía; hỗ trợ mở rộng diện tích, phát triển các cây trồng: dong riềng, rau màu, cây ăn quả (quýt, lê, thanh long, chanh leo...) tiến tới trở thành sản xuất hàng hóa. Đã cấp chủ trương đầu tư cho 07 dự án trồng trọt (năm 2016: 03 dự án; năm 2017: 04 dự án); đã bước đầu triển khai thực hiện 02 dự án (trồng Lê vàng, Chè ô long); một số dự án gặp khó khăn trong việc giải phòng mặt bằng nên tiến độ còn chậm so với kế hoạch đề ra.

Thực hiện cơ cấu lại đàn vật nuôi và phát triển chăn nuôi theo hướng tập trung, từng bước chuyển dần từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang chăn nuôi hàng hóa. Tổng đàn gia súc, gia cầm có mức tăng trưởng khá; đã xây dựng được một số mô hình chăn nuôi an toàn sinh học (mô hình nuôi lợn rừng hương, bò sinh sản). Thực hiện cấp chủ trương đầu tư cho 17 dự án lĩnh vực chăn nuôi (năm 2016: 06 dự án; năm 2017: 09 dự án; 6 tháng đầu năm 2018: 02 dự án), trong đó: có 8 dự án đã triển khai thực hiện và có sản phẩm bán ra thị trường (lợn thịt, lợn rừng, bò); một số dự án mới được cấp chủ trương đầu tư đang trong quá trình thực hiện các thủ tục hồ sơ; một số dự án chưa triển khai thực hiện do gặp khó khăn trong công tác giải phòng mặt bằng. Thực hiện di dời gia súc ra khỏi gầm sàn nhà được 7.456 hộ.

Thực hiện tốt công tác trồng rừng, chăm sóc, khoanh nuôi tái sinh và bảo vệ rừng; giai đoạn 2016 - 2018, trồng mới được 3.840,5 ha, đạt 31,8% kế hoạch. Đã hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân phát triển một số cây lâm nghiệp đặc hữu (Quế, Hồi, Trúc sào, Hà thủ ô); tiến hành rà soát chuyển đổi quy hoạch rừng phòng hộ ít xung yếu sang quy hoạch rừng sản xuất nhằm phát triển kinh tế từ rừng.

Hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư vào lĩnh vực nông, lâm nghiệp, đến nay đã thu hút được 42 dự án của các doanh nghiệp, hợp tác xã đăng ký đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn với tổng số vốn đăng ký đầu tư 1.959 tỷ đồng, trong đó: đã cấp chủ trương đầu tư 27 dự án (lĩnh vực trồng trọt 07 dự án; lĩnh vực chăn nuôi 17 dự án; chế biến nông sản, thực phẩm 03 dự án); có 15 dự án đăng ký đầu tư.

Đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp, như: Tổ chức các hội chợ, phiên chợ giới thiệu và kích thích nhu cầu tiêu thụ hàng nông sản địa phương; đưa sản phẩm nông sản của tỉnh tham gia các hội chợ trong nước; thực hiện hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã, người dân trong việc thực hiện truy xuất nguồn gốc các sản phẩm. Các đơn vị được hỗ trợ để xây dựng thông tin về sản phẩm, quy trình sản xuất, địa điểm sản xuất..., cấp mã Qr-code cho sản phẩm, tem truy xuất sản phẩm để người tiêu dùng có thể trực tiếp kiểm tra, nắm bắt thông tin sản phẩm; đã hình thành một số mô hình liên kết trong sản xuất và tiêu thụ (miến dong, lạp sườn). Thực hiện hợp tác phát triển sản xuất nông nghiệp giữa Cao Bằng và tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc (trồng dâu nuôi tằm, mía xuất khẩu).

Hoàn thiện quy hoạch ngành và các đề án, dự án phát triển nông lâm nghiệp: Chỉ đạo tiến hành rà soát, điều chỉnh bổ sung quy hoạch ngành nông nghiệp và PTNT giai đoạn 2016-2020 và tầm nhìn 2030 và Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2016 - 2020; ban hành 03 Đề án về phát triển vùng rau an toàn; về nghiên cứu một số mô hình phát triển kinh tế rừng gắn với trồng rừng và bảo vệ môi trường; về tìm kiếm thị trường tiêu thụ nội địa và xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm hàng hóa của Cao Bằng, đặc biệt là các sản phẩm từ lĩnh vực nông, lâm nghiệp giai đoạn 2017 - 2020; xây dựng 03 đề án: về phát triển cây đặc sản có giá trị kinh tế cao; về phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2017-2020; về đẩy mạnh cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp tỉnh giai đoạn 2017-2020. Đã tiến hành hỗ trợ các địa phương và doanh nghiệp thực hiện 07 mô hình dự án đầu tư vào lĩnh vực nông, lâm nghiệp, trong đó: một số dự án đã bước đầu đi vào hoạt động, tạo ra sản phẩm cung cấp cho thị trường; một số dự án đang gặp khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng.

Thực hiện lồng ghép các nguồn vốn từ Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới; Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững (30a), các nguồn vốn vay, vốn ODA, vốn viện trợ không hoàn lại và huy động nguồn xã hội hóa từ doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư xây dựng các mô hình dự án nông nghiệp, mô hình liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Tổng nguồn lực đã huy động để thực hiện phát triển sản xuất nông nghiệp được 371 tỷ đồng, trong đó: từ nguồn ngân sách 235 tỷ đồng (chiếm 63,3%); từ nguồn xã hội hóa: 110 tỷ đồng để thực hiện các mô hình, dự án nông nghiệp.

Đẩy mạnh thực hiện chương trình nông thôn mới: Triển khai thực hiện Đề án cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới; tổ chức thực hiện tốt việc huy động, lồng ghép các nguồn vốn từ chương trình mục tiêu, các tổ chức, doanh nghiệp và người dân tham gia xây dựng nông thôn mới. Ban hành Bộ tiêu chí xã nông thôn mới tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2017 - 2020. Đến hết năm 2017, có 10 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đạt 50% mục tiêu chương trình; có 25 xã đạt 10-14 tiêu chí; 129 xã đạt 5-9 tiêu chí; còn 13 xã dưới 5 tiêu chí (đã giảm được 12 xã dưới 5 tiêu chí so với năm 2016); bình quân các xã thực hiện xây dựng nông thôn mới đạt 8,27 tiêu chí/xã, bằng 68,9% mục tiêu Chương trình.

Bên cạnh kết quả đã đạt được, quá trình triển khai thực hiện Chương trình còn gặp khó khăn, vướng mắc, như: Sản xuất chủ yếu ở quy mô nhỏ, chưa hình thành được nhiều chuỗi giá trị sản xuất từ người sản xuất, doanh nghiệp, hợp tác xã đến thị trường tiêu thụ sản phẩm. Công tác chuyển đổi từ chăn nuôi nhỏ, lẻ sang chăn nuôi tập trung theo hình thức trang trại quy mô bán công nghiệp còn nhiều vướng mắc; một số dự án khuyến khích doanh nghiệp, HTX đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn còn gặp khó khăn về đất đai, đền bù giải phóng mặt bằng, nguồn vốn; việc thu hút các nguồn vốn xã hội hóa từ các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đầu tư các dự án sản xuất nông nghiệp còn thấp...

Trên cơ sở kết quả đã đạt được, trong thời gian tới, các ngành, các cấp cần tiếp tục chỉ đạo, triển khai có hiệu quả các hoạt động sản xuất nông, lâm nghiệp; xây dựng kế hoạch thực hiện Chương trình phù hợp với thực tiễn và mục tiêu chung của Chương trình; tiếp tục xây dựng, trình UBND tỉnh phê duyệt các Đề án phát triển cây đặc sản có giá trị kinh tế cao, Đề án phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm tại các địa phương; giải quyết các vấn đề về đất đai, nguồn vốn và cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho Doanh nghiệp, HTX đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; Tăng cường ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, khoa học công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng chủ lực của tỉnh; Đẩy mạnh phát triển thị trường cho các sản phẩm thông qua liên kết giữa người dân, HTX và Doanh nghiệp; bố trí nguồn vốn triển khai thực hiện các Đề án của Chương trình để các sở, ngành, địa phương thực hiện, góp phần hoàn thành các mục tiêu, nội dung mà Chương trình đã đề ra./.