Nghị định số 39/NĐ-CP, ngày 24/5/2015 của Chính phủ quy định chính sách hỗ trợ cho phụ nữ thuộc hộ nghèo là người dân tộc thiểu số khi sinh con đúng chính sách dân số (gọi tắt là Nghị định số 39/NĐ-CP) là một chính sách thiết thực đối với đồng bào vùng cao trên cả nước nói chung và đồng bào vùng khó khăn của tỉnh Cao Bằng nói riêng. Theo Nghị định 39/NĐ-CP, phụ nữ là người dân tộc thiểu số hoặc phụ nữ là người Kinh có chồng là người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo, cư trú tại các đơn vị hành chính thuộc vùng khó khăn (trừ các đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc) sẽ được hỗ trợ khi sinh con thuộc một trong các trường hợp sau:

1- Sinh một hoặc hai con;

2- Sinh con thứ ba, nếu cả hai vợ chồng hoặc một trong hai người thuộc dân tộc có số dân dưới 10.000 người hoặc thuộc dân tộc có nguy cơ suy giảm số dân (tỷ lệ sinh nhỏ hơn hoặc bằng tỷ lệ chết) theo công bố chính thức của Bộ Kế hoạch và Đầu tư;

3- Sinh lần thứ nhất mà sinh ba con trở lên;

4- Đã có một con đẻ, nhưng sinh lần thứ hai mà sinh hai con trở lên;

5- Sinh lần thứ ba trở lên, nếu tại thời điểm sinh chỉ có một con đẻ còn sống, kể cả con đẻ đã cho làm con nuôi;

6- Sinh con thứ ba, nếu đã có hai con đẻ nhưng một hoặc cả hai con bị dị tật hoặc mắc bệnh hiểm nghèo không mang tính di truyền, đã được Hội đồng Giám định y khoa cấp tỉnh hoặc cấp Trung ương xác nhận;

7- Sinh một con hoặc hai con, nếu một trong hai vợ chồng đã có con riêng (con đẻ);

8- Sinh một con hoặc hai con trở lên trong cùng một lần sinh, nếu cả hai vợ chồng đã có con riêng (con đẻ); không áp dụng cho trường hợp hai vợ chồng đã từng có hai con chung trở lên và các con hiện đang còn sống;

9- Phụ nữ thuộc hộ nghèo, là người dân tộc thiểu số chưa kết hôn, cư trú tại các đơn vị hành chính thuộc vùng khó khăn, trừ các đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, sinh một hoặc hai con trở lên trong cùng một lần sinh.

Nghị định quy định đối tượng thụ hưởng sẽ được nhận trực tiếp 2 triệu đồng/người bằng tiền mặt từ tháng đầu sau khi sinh con. Đối tượng thụ hưởng phải tự nguyện cam kết bằng văn bản không sinh thêm con, nếu vi phạm phải hoàn trả lại kinh phí đã nhận hỗ trợ.

Thực hiện Nghị định số 39/NĐ-CP; Thông tư liên tịch số 07/2016/TTTLT-BYT-BTC- BLĐTBXH, ngày 15/04/2016 của Bộ Y tế, Bộ Tài chính, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội quy định chi tiết Nghị định số 39/NĐ-CP, ngày 24/5/2015 của Chính phủ, UBND tỉnh Cao Bằng đã chỉ đạo thực hiện chính sách hỗ trợ cho phụ nữ nghèo là người dân tộc thiểu số khi sinh con đúng chính sách dân số trên địa bàn tỉnh trong các năm 2015, 2016, 2017; chỉ đạo rà soát, lập danh sách các đối tượng thuộc diện chính sách hỗ trợ, xây dựng kế hoạch và lập dự toán ngân sách hằng năm để thực hiện.

Tổng số đối tượng thuộc diện được hỗ trợ trên địa bàn tỉnh Cao Bằng tính từ ngày 15/6/2015 đến ngày 15/10/2017 là 4.104 đối tượng, kinh phí cần hỗ trợ trong 3 năm là 8.208.000.000 đồng. Trong đó, năm 2015, có 757 đối tượng, kinh phí cần hỗ trợ là 1.514.000.000 đồng. Năm 2016, có 2.032 đối tượng, kinh phí càn hỗ trợ là 4.064.000.000 đồng. Năm 2017, có 1.315 đổi tượng, kinh phí cần hỗ trợ là 2.630.000.000 đồng. Đến nay chỉ có các đối tượng của năm 2016 đã được hỗ trợ còn các đôi tượng của năm 2015 và năm 2017 chưa được hỗ trợ (do Trung ương chưa cấp kinh phí).

Là tỉnh còn khó khăn, Cao Băng không có nguồn ngân sách địa phương hỗ trợ cho các đối tượng được hưởng chính sách theo Nghị định 39/NĐ-CP. Đến nay, UBND tỉnh mới giao dự toán kinh phí ngân sách trong 02 năm 2017, 2018 đạt 49,5% kế hoạch dự toán 3 năm 2015, 2016 và 2017. Việc triên khai thực hiện chính sách khó khăn do quy trình thủ tục hỗ trợ liên quan đến nhiêu cấp, nhiều ngành quản lý.

Để nâng cao hiệu quả thực hiện Chính sách hỗ trợ cho phụ nữ thuộc hộ nghèo là người dân tộc thiểu số khi sinh con đúng chính sách dân số của Chính phủ, trong thời gian tới, các cấp ủy đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội của tỉnh cần tiếp tục tuyên truyền, quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương về công tác dân số trong tình hình mới; Nghị định số 23/2015/NĐ-CP, ngày 27/4/2015 của Chính phủ quy định chính sách hỗ trợ cho phụ nữ thuộc hộ nghèo là ngươi dân tộc
thiểu số khi sinh con đúng chính sách dân số; Chỉ thị số 39-CT/TU ngày 11/6/2012 của Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng trong việc thực hiện Chiến lược Dân số và sức khỏe sinh sản Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 đến toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân; Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với công tác Dân số, chỉ đạo giải quyết kịp thời, hiệu quả những thách thức trước mắt cũng như lâu dài cuả địa phương về lĩnh vực Dân số; Chỉ đạo lồng ghép các mục tiêu, chỉ tiêu về Dân số trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn và hàng năm của ngành, địa phương; đồng thời tổ chức kiểm tra, giám sát, đánh giá tình hình và báo cáo kết quả thực hiện theo định kỳ; Thường xuyên quản lý, theo dõi đối tượng nhận hỗ trợ thực hiện việc cam kết không sinh con trái chính sách dân số hoặc vi phạm chính sách hỗ trợ một lần./.

NQ