Người chủ trương thành lập Mặt trận Việt Nam Độc lập đồng minh, gọi tắt là Việt Minh. Cuối năm 1940, Người mở lớp huấn luyện cho 40 cán bộ của Cao Bằng ở Nặm Quang, Ngườm Tảy (Trung Quốc), Người biên soạn tài liệu huấn luyện, sau được in thành sách "Con đường giải phóng". Nội dung gồm: Đường lối, nhiệm vụ cách mạng trong tình hình mới; chủ trương, nhiệm vụ, hình thức tổ chức, phương thức hoạt động, phương pháp công tác của cán bộ Mặt trận Việt Minh. Sau khi về nước (28/1/1941) tại Khuổi Nặm, Pác Bó (Cao Bằng) Người mở nhiều lớp đào tạo cán bộ Mặt trận Việt Minh. Đồng thời, Người trục tiếp chỉ đạo các đoàn thể cứu quốc tại ba châu Hà Quảng, Hòa An, Nguyên Bình để rút kinh nghiệm cho việc xây dựng và phát triển Mặt trận Việt Minh ra cả nước. Sau 3 tháng thí điểm đã có tới 2.000 hội viên gồm các dân tộc Tày, Nùng, Kinh, Dao, Mông... thuộc đủ các thành phần, lứa tuổi, nông dân, phụ lão, thanh niên, phụ nữ, thiếu niên... Trên cơ sở đó, Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ tám họp từ ngày 10 - 19/5/1941 đã quyết định thành lập Mặt trận Việt Minh. Ngày 19/5/1941, Mặt trận Việt Minh chính thức ra đời.

Khi phong trào Việt Minh phát triển mạnh mẽ, Người chỉ đạo Trung ương và Tỉnh ủy Cao Bằng mở hội - nghị ở Coọc Mu (Pác Bó) để đúc kết kinh nghiệm. Chủ trì hội nghị có đồng chí Hoàng Văn Thụ: Vũ Anh... và những cán bộ được Bác phân công theo dõi công tác thí điểm Mặt trận việt Minh ở Cao Bằng. Bác Hồ đã thăm và đóng góp ý kiến quan trọng Một số cán bộ tham gia công tác làm thí điểm Mặt trận Việt Minh viết: Chúng tôi cùng các đồng chí Lý, Chánh, Mã, Vũ Anh đến xóm Coọc Mu thực nghiệm vài ngày rồi mới đi đến kết luận: Tổ chức Mặt trận Việt Minh bao gồm các hội cứu quốc theo hệ thống tổ chức dọc và ngang, từ cơ sở xã đến Trung ương, có nơi giảng cho các hội viên phải trình bày bằng các hạt ngô trắng, đỏ, vàng, tượng trưng cho các hội viên để cán bộ quần chúng dễ tiếp thu.

Cuối năm 1941, đầu năm 1942, ở Cao Bằng có nhiều xã, tổng hoàn toàn, toàn dân gia nhập các hội cứu quốc của Mặt trận Việt Minh.

Từ Cao Bằng, Mặt trận Việt Minh phát triển rộng khắp khu Việt Bắc và đoàn kết mọi lực lượng yêu nước tiến bộ trong các dân tộc, chuẩn bị mọi điều kiện tổng khởi nghĩa khi thời cuộc đến. Bác Hồ khẳng định: Sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc ở nước ta phải do nhân dân ta quyết định phải đoàn kết các lực lượng yêu nước trong mặt trận dân tộc thống nhất rộng rãi, trên cơ sở công nông liên minh dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương; đó là một trong những nguyên nhân để đảm bảo chắc chắn cho cách mạng giải phóng dân tộc.

Trong các lớp huấn luyện cán bộ ở Cao Bằng, Bác Hồ luôn nhắc nhở hướng dẫn học tập và động viên các học viên liên hệ lý luận với thực tiễn chú trọng khâu thực hành. Sau mỗi khóa huấn luyện, Bác Hồ thường tổ chức "thi tốt nghiệp" bằng cách: Người đứng vào vai là nhân dân, học viên là cán bộ đến vận động tuyên thuyền cách mạng; nếu học viên vận dụng được lý luận và có cách vận động khéo làm cho người nghe thông suốt tin theo cách mạng là "tốt nghiệp".

Bác Hồ chọn Cao Bằng làm căn cứ địa cách mạng đầu tiên và thí điểm Mặt trận Việt Minh là một quyết định chiến lược. Cao Bằng có địa hình rừng núi hiểm trở lại sát biên giới, rất thuận lợi cho việc xây dựng các tổ chức cách mạng; Cao Bằng lại có phong trào cách mạng tốt từ trước. Nhân dân Cao Bằng có truyền thống yêu nước, chống ngoại xâm; Cao Bằng sớm có tổ chức cách mạng, Đảng Cộng sản Đông Dương được thành lập ngày 3/2/1930, chi bộ Đảng đầu tiên của Cao Bằng thành lập sau đó ngày 1/4/1930. Tổ chức các hội cứu quốc của Mặt trận Việt Minh có nhiều thuận lợi hơn các nơi khác.

Kết quả công tác thí điểm Việt Minh ở Cao Bằng là cơ sở thực tiễn khẳng định quyết định và chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh của Bác Hồ ở Cao Bằng là đúng đắn và kịp thời, góp Phần xây dựng Mặt trận Việt Minh của cả nước thành công, đưa Cách mạng Tháng Tám đi đến thắng lợi.

Đảng bộ và nhân dân các dân tộc Cao Bằng rất vinh dự và tự hào được đóng góp sức mình vào việc xây dựng căn cứ địa cách mạng và Mặt trận Việt Minh dưới sự chỉ đạo sáng suốt của Bác Hồ. Chính công tác thí điểm Mặt trận Việt Minh và xây dụng căn cứ địa cách mạng đầu tiên của Bác Hồ ở Cao Bằng góp phần đưa phong trào cách mạng của Cao Bằng tiến lên, hòa nhịp với phong trào cách mạng hào hùng của nhân dân cả nước./.